Momenteel staan er 387.000 vacatures open, en dat is een nieuw record, melden economen van ABN AMRO. Op basis van de arbeidsmarktindicator van de bank blijkt dat ruim 18 procent van de vacatures niet te vervullen zijn. Bovendien zijn er meer werkende mensen dan ooit: 9.430.000. Vlak voor de coronacrisis – toen de arbeidsmarkt ook uitzonderlijk krap was – waren dat nog rond de 9.188.000.

Kenners concluderen in een analyse dat de arbeidsmarkt vanuit historisch perspectief krap blijft, mede dankzij de demografische ontwikkelingen op de lange termijn. Toch valt er enige verlichting te verwachten van de stijging van het aantal faillissementen en de daarmee gepaarde werkloosheid in combinatie met de influx van migranten, met name uit Oekraïne.

Tekort aan arbeid vormt de grootste belemmering voor Nederlandse ondernemers. Dat komt naar voren uit een enquête van de Europese Commissie onder bedrijven in de industriële sector. Voor ondernemers uit andere Europese landen vormen de hoge grondstofprijzen en de problemen van de aanvoerlijnen het grootste probleem. Ook de Nederlandse ondernemers in de dienstsector kruisen arbeidstekorten aan als de voornaamste bottleneck.

Er zijn zo’n 336.000 werklozen die buiten de officiële statistieken van de beroepsbevolking vallen, omdat ze geen baan hebben, noch een werkloosheidsuitkering. Maar zij kunnen het arbeidstekort niet significant verlichten, denken de experts van ABN Amro.

Wat wel gaat uitmaken is de verwachte stijging van faillissementen als gevolg van de afbouw van de coronasteun en de hoge energieprijzen, aldus ABN AMRO.

Steunmaatregelen corona lopen af

De steunmaatregelen lopen tot en met het eerste kwartaal van 2022. Voor de arbeidsmarkt is met name de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) een belangrijke maatregel. Met de laatste ronde van deze steun worden circa 423.581 werknemers (gedeeltelijk) doorbetaald door de overheid. Als de steunmaatregelen aflopen, kan dat leiden tot een hogere aantal faillissementen. En dat zal leiden tot nieuwe werkzoekenden.

ABN AMRO verwacht faillissementen uit de sector vervoer en logistiek, met name de taxibranche. Daarnaast valt naar verwachting het doek voor bedrijven die relatief afhankelijker zijn van energie, waarvan de prijs is gestegen door het conflict in de Oekraïne.

Arbeidsmigratie is het tweede effect dat het arbeidstekort gaat verlichten, aldus de kenners. Het huidige migratiesaldo is grofweg weer terug op het niveau van 2019. Vanuit daar valt dus weinig te ‘winnen’ qua arbeidskrachten, schrijven de economen. Maar de situatie in Oekraïne kan daar een verandering in brengen.

Momenteel zullen zo’n 400.000 Oekraïense vluchtelingen naar EU-landen kunnen komen. Naar schatting van de bank komen er de 98.800 en 156.000 Oekraïense vluchtelingen naar Nederland. Uiteindelijk zullen zo’n 50.000 tot 75.000 Oekraïners de arbeidsmarkt betreden, aldus de economen.

Deze getallen lijken klein, maar in relatie tot de 387.000 openstaande vacatures, biedt de komst van vluchtelingen een aanzienlijke verlichting aan de arbeidsmarktkrapte, concluderen de kenners.

Ondertussen zal de vraag naar arbeid de komende tijd verder toenemen door de kabinetsplannen, aldus ABN AMRO. Investeringen in onder meer klimaat vereist veel arbeidskrachten. Verder zal door de gratis kinderopvang de vraag naar kinderleidsters fors toenemen. Als het leenstelstel voor studenten wordt afgeschaft en de studiebeurs terugkomt, zullen meer jonge mensen kiezen voor een studie in plaats van werk, waardoor het arbeidsaanbod de komende jaren verder kan dalen.

Lees meer over de arbeidsmarkt: