ANALYSE – Het is een zware week voor TomTom. De Amsterdamse navigatiespecialist ziet zijn beurswaarde verdampen, nadat Google’s moederbedrijf Alphabet aankondigde in zee te gaan met autofabrikanten Renault, Nissan en Mitsubishi.
Die merken bouwden tot nu toe het navigatiesysteem van TomTom in in hun auto’s, maar stappen in ieder geval deels over op de software van de zoekgigant uit Mountain View.
“Dit is echt een klap, een doodsteek voor TomTom”, aldus analist Jos Versteeg van InsingerGilissen.
Is er nog hoop voor de in 1991 opgerichte fabrikant van navigatiesystemen? Misschien dat Apple een handje kan helpen. De twee bedrijven werken al sinds 2012 met elkaar samen, waarbij TomTom digitale kaarten levert voor Apple Maps.
Het is wellicht tijd voor topman Tim Cook om de portemonnee te trekken, want er zijn goede redenen voor Apple om nu TomTom over te nemen.
1. TomTom is nu een koopje
Dinsdag verloor TomTom een kwart van zijn waarde op de beurs. En woensdagochtend ging het aandeel nog een keer onderuit.
De totale beurswaarde van het navigatiebedrijf schommelt rond de 1,4 miljard euro, bijna een derde minder ten opzichte van een maand geleden.
De laatste keer dat de marktkapitalisatie van TomTom zo laag was, was in de zomer van 2016. Een uitstekend moment dus voor Apple om toe te slaan.
De prijs is nu ook meer dan redelijk. Het Finse Nokia verkocht eind 2015 zijn kaarten- en navigatietak HERE aan de Duitse autofabrikanten Audi, BMW en Daimler. Het consortium legde toen 2,8 miljard euro op tafel, ongeveer drie keer de jaaromzet van de Nokia-divisie.
TomTom behaalde in 2017 ruim 900 miljoen euro aan inkomsten. Eenzelfde multiple als bij HERE zou een overnameprijs van 2,7 miljard euro betekenen, ongeveer het dubbele van de huidige beurswaarde.
2. Apple kan TomTom makkelijk betalen
Apple heeft bakken met geld. De reserves bedroegen eind juli 244 miljard dollar om precies te zijn, meer dan het nationaal inkomen van landen als Portugal, Roemenië en Tsjechië.
Beleggers roepen het technologieconcern al jaren op meer te investeren. En dat doet Apple, mede doordat president Donald Trump de belasting op buitenlandse winsten heeft verlaagd. Apple verwent aandeelhouders met een inkoopprogramma van 100 miljard dollar en stopt flinke bedragen in het maken van eigen films en series.
Maar dan nog blijft er een enorme berg met geld over.
Het klopt dat Apple nauwelijks grote overnames doet. En met ruim 4.000 werknemers en een geschiedenis die ruim dertig jaar teruggaat, is TomTom zeker iets anders dan de jonge, frisse technologiestartups die Apple doorgaans overneemt.
Toch zou de aankoop van TomTom niet zo heel gek zijn. Apple betaalde 3 miljard dollar voor koptelefoonmaker Beats in 2014, omgerekend 2,2 miljard euro. Voor TomTom moet het techconcern uit Cupertino waarschijnlijk iets vergelijkbaars neertellen.
3. Kaartenmakers liggen niet voor het oprapen
Goede kaarten maken is een moeilijk en arbeidsintensief proces, dat heeft Apple aan den lijve ondervonden. De eerste versie van Apple Maps was niet om over naar huis te schrijven.
Sindsdien is de kaartenapp flink verbeterd. Maar Google Maps blijft een voorsprong behouden, mede doordat de zoekgigant machine learning toepast om de kaarten constant te verbeteren.
Wil Apple zijn kaartendienst naar een hoger niveau tillen en de strijd met Google winnen, dan moet het bedrijf investeren in kaartentechnologie. En een van de belangrijkste aspecten zijn de kaarten zelf.
Er zijn wereldwijd slechts vier grote spelers die kaarten en navigatiesoftware maken: Google, TomTom, HERE en OpenStreetMap. Als Apple een van die partijen in handen krijgt, heeft het een schat aan waardevolle informatie in huis die niet voor het oprapen ligt. TomTom is dan eigenlijk de enige realistische prooi.
Dat past bovendien in de strategie van Apple om naast hardware serieus in te zetten op software en diensten.
4. Makkelijke exit voor TomTom
TomTom is groot geworden door de verkoop van losse navigatiekastjes, maar die markt is al jaren geleden ingestort. Een avontuur met sporthorloges en een actiecamera leverde niet het gehoopte succes.
Het Amsterdamse bedrijf verdient tegenwoordig zijn geld door deals te sluiten met automakers voor ingebouwde navigatiesystemen. Maar als het machtige Google zich in die strijd mengt, lijkt de toekomst van TomTom in serieus gevaar.
En zijn ingebouwde navigatiesystemen sowieso niet een beetje uit de tijd? Vrijwel elke smartphone is tegenwoordig uitgerust met navigatie. Google Maps en Apple Maps zijn prima in staat om de automobilist van A naar B te brengen en worden bovendien vaker geüpdatet dan ingebouwde navigatiesysteem.
"Mobieltjes met Android zijn overal. Je ziet daardoor gewoon de file realtime op het scherm oplossen", aldus analist Jos Versteeg.
Sommige autofabrikanten nemen niet eens meer de moeite om navigatie als optie te leveren. Ze verkopen alleen nog maar een touchscreen dat een-op-een het scherm van je telefoon weergeeft.
Misschien dat de zelfrijdende auto een redding kan zijn voor TomTom. De overname van de Duitse startup Autonomos, dat software voor auto's zonder chauffeur ontwikkelt, is in elk geval een stap in die richting. Maar ook daar vindt TomTom Google-moeder Alphabet op zijn weg, dat onder de vlag van Waymo al bijna een decennium sleutelt aan autonome voertuigen.
Een overname door Apple is een makkelijk manier voor TomTom om uit de benarde positie te geraken. In de armen van de technologiereus kan het bedrijf verder werken aan waar het goed in is: kaarten en navigatie. Dat kan een win-win-situatie zijn voor beide bedrijven.