De feestdagen bezorgden Apple opnieuw een monsterlijk kwartaal. Nog nooit gingen er in drie maanden zoveel iPhones over de toonbank. En ook de omzet en nettowinst tikten recordniveaus aan. Maar beleggers zien beren op de weg. Heeft Apple zijn piek bereikt?

Eerst het goede nieuws. Apple behaalde in de laatste drie maanden van 2015 een omzet van 75,9 miljard dollar, omgerekend bijna 70 miljard euro. Zoveel inkomsten wist het techconcern nog niet eerder binnen te halen in een kwartaal.

En dat ondanks de dure dollar. Apple behaalt zo’n twee derde van zijn inkomsten buiten de Verenigde Staten. Doordat andere munten zoals de euro en de Chinese yuan in waarde zijn gedaald, krijgt Apple omgerekend in dollars minder binnen. Wat in september 2014 nog goed zou zijn voor 100 dollar aan verkopen, is ruim een jaar later nog maar 85 dollar waard, gaf het bedrijf aan in een toelichting (pdf).

Ook onder de streep bleef er een recordbedrag staan: een nettowinst van 18,4 miljard dollar. Daarmee doet Apple het ietsje beter dan het laatste kwartaal van 2014, toen de grotere iPhones de resultaten naar ongekende hoogten stuwden.

Om te laten zien hoe belachelijk veel Apple verdient: de nettowinst van de iPhone-maker is vergelijkbaar met de totale omzet die technologiereuzen als Microsoft en Google in een kwartaal behalen. Zo lucratief kan het zijn om hardware in het hoogste prijssegment te maken. Een software- of advertentiebedrijf komt daarbij niet in de buurt.

Recordinkomsten en recordwinst, dat moet beleggers tevreden stemmen, zou je zeggen. Nou, nee. Het aandeel Apple daalde 2,7 procent in de nabeurshandel. Wat denken die beursjongens wel? Zijn ze gek geworden?

In het geheel niet. Beleggers zijn niet zozeer geïnteresseerd in de huidige resultaten van een bedrijf, maar letten meer op wat er komen gaat. Ze kopen immers een aandeel om het in de toekomst met winst te verkopen, of omdat ze verwachten dat het bedrijf mooie winsten gaat maken die in de vorm van dividend worden uitgekeerd. De beurskoers zegt vooral iets over  hoe beleggers denken dat een bedrijf het de komende tijd gaat doen.

En wat dat betreft zijn beleggers pessimistisch over Apple: het bedrijf heeft de grootste groei achter de rug, denken ze. Het aandeel heeft zo'n 20 procent van zijn waarde verloren in de afgelopen zes maanden. Als de openingsbel woensdag op Wall Street luidt, zal daar vermoedelijk weer iets vanaf gaan.

De problemen van Apple zijn samen te vatten in twee woorden: de iPhone en China.

1) iPhone-groei niet vol te houden

Een analyse van de resultaten leert dat de omzet van Apple de laatste jaren is geëxplodeerd. De reden? De enorm hoge opbrengsten uit de iPhone-verkopen.

(klik voor vergroting)

omzet apple per product

Voor de komst van de iPhone was Apple een doorsnee fabrikant, die tussen de 4 en 7 miljard dollar per kwartaal verdiende met iTunes, iPods en Mac-computers. Maar sinds wijlen Steve Jobs in een inmiddels legendarische presentatie de iPhone onthulde, zijn de inkomsten van Apple verveelvoudigd.

De revolutionaire telefoon is sinds de eeuwwisseling goed voor bijna de helft van de totale omzet van het bedrijf, terwijl hij pas in 2007 op de markt kwam. De iPhone is cruciaal voor Apple, en dus zijn analisten en beleggers extra gespitst op hoeveel exemplaren er over de toonbank gaan.

Qua aantallen vestigde Apple met 74,8 miljoen stuks wederom een record in het laatste kwartaal van 2015. Maar belangrijker: het zijn er maar 300.000 meer dan een jaar eerder. De rek is uit de iPhone-verkopen. Logisch, want steeds meer mensen hebben een smartphone. De markt raakt verzadigd. Concurrenten zoals Samsung hadden daar al eerder last vast, nu lijkt ook Apple dit te voelen.

Topman Tim Cook kon de vertraging vorig jaar nog een halt toeroepen door iPhones met grotere schermen uit te brengen. Dat was waar het publiek al die tijd op had gewacht. De verkopen gingen prompt met ouderwets hoge percentages omhoog. Maar nu lijkt dat effect uitgewerkt.

Gaat het minder met de iPhone, dan gaat het minder met Apple. Dat blijkt ook uit de vooruitzichten voor de eerste drie maanden van 2016 die het bedrijf bekendmaakte. Apple rekent op een omzet van 50 tot 53 miljard dollar. Dat zou de eerste omzetdaling voor het Amerikaanse bedrijf zijn sinds 2003.

2) Tegenwind in China

Om de inkomstenbasis van Apple te verbreden, breidde Cook het afgelopen jaar de activiteiten in China uit. Inmiddels zijn er 28 Apple Stores in het land; voor oktober van dit jaar moeten er nog eens twaalf bijkomen.

De focus op China heeft zich uitbetaald. Ruim de helft van de omzetgroei kwam uit de sterke verkoop van de iPhone op de grootste smartphonemarkt ter wereld. China is inmiddels de op-een-na belangrijkste markt voor Apple, na de Verenigde Staten.

Maar China kampt sinds vorige zomer met economische tegenslag: de zeepbel op de beurs is geknapt en de groei van de economie is teruggevallen tot onder de 7 procent. De vraag is wat dat betekent voor Apple: willen de Chinezen nog steeds massaal aan de iPhone en iPad?

Cook probeerde in augustus beleggers gerust te stellen. “Ik krijg elke dag updates over onze prestaties in China, ook vanmorgen. En ik kan je zeggen dat we blijvend sterke groei hebben gekend in China in juli en augustus”, schreef Cook in een persoonlijke e-mail aan beursgoeroe Jim Cramer.

Maar dinsdag gaf de topman toe dat Apple de effecten voelt van de economische malaise in China. Het bedrijf zag vorige maand "some signs of economic softness" in de regio Groot China, waartoe ook Taiwan en Hong Kong behoren, zei Cook in een toelichting op de kwartaalcijfers.

De resultaten bevestigen dat beeld. De omzet in China was weliswaar nog nooit zo hoog, maar nam met 'slechts' 14 procent toe bij het slot van 2015, significant minder dan in de voorgaande kwartalen.

Ondanks de aanzienlijke groeivertraging, is Cook optimistisch. "We blijven erg veel vertrouwen houden in de kansen in China op de lange termijn en we houden vast aan onze investeringsplannen", aldus de Apple-baas. "Ik geloof niet in de voorspellingen van rampspoed."

Cook heeft ook wel een reden om optimistisch te blijven. Vier op de vijf Chinezen gebruiken nog oudere telefoons die werken op het 3G-netwerk. Als die mensen een nieuw toestel kopen, is Apple één van de bedrijven die profiteert.

Bovendien groeit de middenklasse in het land. Ruim 100 miljoen Chinezen behoren momenteel tot de middenklasse, aldus een rapport van Credit Suisse. Dat moeten er in 2020 zo'n half miljard zijn, als China erin slaagt om de economie te hervormen. Nu is die gebaseerd op investeringen in infrastructuur en vastgoed en goedkope exportproducten, straks moet de economie zwaarder leunen op binnenlandse consumptie.

Een grotere middenklasse betekent meer mensen die zich de producten van Apple kunnen veroorloven. Voor Cook is het te hopen dat China de omslag snel genoeg kan maken, om een flinke crash van de economie te voorkomen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl