De campagnes voor de verkiezingen van 22 november draaien op volle toeren. Daarbij is het nuttig om te weten hoe diverse partijen over deelonderwerpen denken. Aangezien bestaanszekerheid voor veel partijen een belangrijk thema is, kun je niet heen om de plannen met de AOW-uitkering van de staat en pensioenen in bredere zin.

Onder het kabinet Rutte IV is er een nieuwe pensioenwet aangenomen. Die voorziet in de overgang naar een ander pensioenstelsel, uiterlijk in 2027. Pensioenfondsen van werkgevers doen daarbij geen toezegging meer over de hoogte van pensioenuitkeringen. Deelnemers van pensioenfondsen krijgen individueel geoormerkte pensioenpotjes, waarbij de hoogte van het persoonlijke pensioenvermogen uiteindelijk bepaalt hoe hoog de pensioenuitkering wordt.

Lang niet alle politieke partijen zijn het echter eens met dit nieuwe pensioenstelsel. En ook over de al langer bestaande geleidelijke verhoging van de AOW-leefijd is er geen consensus. Er valt dus best wat te kiezen, wat betreft de partijstandpunten over de AOW en de regeling van pensioenen.

Business Insider behandelde eerder de standpunten van politieke partijen over de vermogensbelasting, artificial intelligence, ondernemers en mobiliteit (auto en ov). Bekijk hieronder hoe 10 grotere partijen denken over de AOW en het Nederlandse pensioenstelsel.

NSC: deelnemers pensioenfondsen moeten akkoord gaan met nieuw pensioenstelsel

Bestaanszekerheid is een belangrijk thema voor de partij van Pieter Omtzigt. Die heeft dan ook het nodige te melden over pensioenen en de AOW. Wat het staatspensioen betreft, vindt NSC dat de AOW de "basis onder het pensioenstelsel" moet blijven.

De AOW-leeftijd stijgt momenteel mee met de levensverwachting, maar NSC wil daar wel uitzonderingen op maken. "Voor mensen met zware beroepen moet het mogelijk blijven om eerder met pensioen te gaan."

Wat betreft de hervorming van het pensioenstelsel wil NSC nog flink sleutelen aan het nieuwe pensioensysteem.

Pensioenfondsen van werkgevers die kiezen voor een zogenoemde premieregeling, zonder toezegging over de hoogte van het uiteindelijke pensioen, gaan werken met persoonlijke pensioenpotjes. Voordat wordt besloten tot de overgang naar een nieuw pensioensysteem, moeten deelnemers van een pensioenfonds eerst groen licht geven via een instemmingsrecht, wat NSC betreft.

Tegelijk wil NSC dat "bestaande pensioenopbouw hierbij in principe gewoon in stand blijft, zodat een nieuwe premieregeling geleidelijk kan toegroeien naar een situatie waarin iedereen tot de pensioenleeftijd een persoonlijk pensioenvermogen heeft". In de uitkeringsfase moet bovendien een betere sturing op koopkrachtbehoud worden ingebouwd.

GroenLinks-PvdA wil het minimumuurloon verhogen naar 16 euro (ter referentie: per 1 januari 2024 is het minimumuurloon vanaf 21 jaar en ouder 13,27 euro per uur). Aangezien uitkeringen zoals de AOW gekoppeld zijn aan de ontwikkeling van het minimumloon, stijgen deze wat betreft GroenLinks-PvdA automatisch mee.

Verder wil de partij dat werknemers met zware beroepen eerder kunnen stoppen met werken. Ook moeten de randvoorwaarden voor zzp'ers om toe te treden tot een pensioenfonds zo eenvoudig mogelijk worden. "Opdrachtgevers van zelfstandigen betalen daaraan mee, zodat ook zzp’ers een fatsoenlijk pensioen opbouwen."

VVD: meer flexibiliteit bij ingangsdatum AOW

De VVD wil meer ruimte om de AOW-uitkering eerder of later dan de standaarddatum te ontvangen. Zo zou het mogelijk moeten worden om de AOW later te laten ingaan tegen een hogere uitkering. Ook langer doorwerken na de AOW-leeftijd moet eenvoudiger worden.

Het nieuwe pensioenstelsel vereist van pensioenfondsen dat deelnemers helder en begrijpelijk worden geïnformeerd, benadrukt de VVD.

Wat betreft het beleggingsbeleid van pensioenfondsen wil de VVD dat mogelijkheden om in bedrijven uit de defensiesector te beleggen, worden vergroot. Pensioenfondsen moeten zich vooral richten op het creëren van een "hoger pensioen" en "zich onthouden van politiek activisme".

PVV: AOW leeftijd weer naar 65 jaar

De PVV wil af van de de koppeling van de AOW-leeftijd aan de gemiddelde levensverwachting van Nederlanders. De AOW-leeftijd moet weer terug naar 65 jaar.

Ook de invoering van het nieuwe pensioenstelsel wordt teruggedraaid, als het aan de partij van Geert Wilders ligt. Voor het huidige pensioenstelsel, waarbij veel pensioenfondsen een toezegging doen over de hoogte van de pensioenuitkering, wordt een "reële rekenrekenrente" ingevoerd. Daarmee zou het makkelijker zijn om pensioenen mee te laten stijgen met de lonen en de inflatie (indexeren).

De PVV is tegen verplichte deelname van zzp'ers aan pensioenregelingen en pleit voor het "betaalbaar
vrijwillig verzekeren" van het pensioen van zelfstandige ondernemers.

BBB: deelnemer pensioenfonds moet niet gedwongen worden tot duurzaam beleggen

Ook BBB wil de nieuwe pensioenwet terugdraaien, zodat pensioenfondsen van werkgevers kunnen blijven werken met een toezegging over de uiteindelijke hoogte van de pensioenuitkering.

Wel wil de partij van Caroline van der Plas dat pensioengerechtigden en pensioendeelnemers meer invloed krijgen op het beleggingsbeleid van pensioenfondsen. "Wie niet het risico wil lopen op een lager pensioen, moet kunnen kiezen voor beleggingsdoelen die meer nadruk leggen op rendement dan bijvoorbeeld op duurzaamheid."

D66: verhoging AOW, maar geen koppeling aan minimumloon

D66 wil ook meer flexibiliteit bij de ingangsdatum van de AOW-leeftijd. Het moet mogelijk worden om de AOW maximaal drie jaar later dan de standaarddatum te laten ingaan, om een iets hogere uitkering mogelijk te maken.

D66 wil een verhoging van het minimumloon tot tenminste 17,50 euro per uur in 2028, maar tegelijk wil de partij van Rob Jetten af van de koppeling van de AOW aan het minimumloon. Wel wil D66 de AOW verhogen, zodat "gepensioneerden er netto op vooruit gaan en de AOW meer in evenwicht komt met andere uitkeringen."

D66 staat achter het nieuwe pensioenstelsel en wil de keuzevrijheid binnen dit stelsel uitbreiden. "Bijvoorbeeld door de flexibele opbouw van pensioen, zoals tijdelijk geen pensioenpremie betalen en die later inhalen (premievakantie). (...) Zo krijgen mensen de ruimte om bijvoorbeeld een deel van hun hypotheek af te lossen. Voorwaarde hierbij blijft dat mensen voldoende pensioen opbouwen."

ChristenUnie: pensioenfondsen moeten meer in Nederlandse bedrijven beleggen

De ChristenUnie wil de AOW-uitkeringen verhogen op basis van uitgangspunten voor een sociaalminimumnorm. De financiering van de AOW vindt momenteel plaats via premieheffing bij degenen die nog geen AOW ontvangen. De ChristenUnie wil echter dat dit zogenoemde omslagstelsel verder wordt afgebouwd en dat de financiering van de AOW via een geoormerkte heffing wordt losgelaten. Dit wordt ook wel 'defiscalisering' genoemd.

Wat betreft het nieuwe pensioenstelsel wil de ChristenUnie vasthouden aan de invoering daarvan. Wel moeten pensioenfondsen van werkgevers gestimuleerd worden om meer in Nederlandse bedrijven te beleggen met het oog op de energietransitie en de verduurzaming van de economie.

CDA: vasthouden aan koppeling van AOW en minimumloon

Het CDA wil het huidige systeem voor de hoogste van de AOW-uitkering in stand houden. Daarbij wordt de AOW-uitkering twee keer per jaar aangepast in lijn met het minimumloon. Wie later wil stoppen met werken, moet de AOW-leeftijd later dan de standaarddatum kunnen laten ingaan.

Verder wil het CDA de invoering van het nieuwe pensioenstelsel doorzetten.

Partij voor de Dieren: pensioenfondsen mogen niet in vee-industrie en fastfood beleggen

De Partij voor de Dieren wil het minimumloon verhogen naar 16 euro per uur en de AOW-uitkering evenredig laten meestijgen. Mensen met zware beroepen kunnen vanaf de leeftijd van 65 jaar aanspraak maken op de AOW.

De ingangsdatum van de AOW moet, als het aan de Partij voor de Dieren ligt, flexibel worden. Dit betekent dat het ook mogelijk moet zijn om eerder AOW te ontvangen, tegen een "evenredig aangepaste" (lees: lagere) uitkering.

Verder wil de partij dat pensioenfondsen en verzekeraars zich zo snel mogelijk volledig "terugtrekken uit de fossiele industrie, de vee-industrie, de wapenindustrie en de fastfoodindustrie".

SP: AOW-leeftijd weer op 65 jaar

De SP wil de AOW-leeftijd weer op 65 jaar zetten en de nieuwe pensioenwet schrappen.

"De AOW stijgt een-op-een mee met het minimumloon. Zo zorgen we dat gepensioneerden flink meer te besteden krijgen." Werknemers krijgen het recht om na hun 65e door te werken.

LEES OOK: Wanneer krijg je AOW? Zolang heb je nog te gaan als je tussen de 24 en 66 bent … en kun je zelf pensioen opbouwen