Zo vaag als de politieke partijen zijn over hun bezuinigingsplannen, zo
duidelijk zijn ze in hun mening over de hypotheekrenteaftrek. Afblijven!
(CDA en VVD). Aanpakken! (SP, Groen Links, D66).
De Vereniging Eigen Huis (VEH) wil zijn leden nu om een mening vragen. En
aanstaande woensdag komt de NVM met kwartaalcijfers over de huizenmarkt én
haar visie over actuele thema’s. Lees: de aftrek. Je hoeft geen Nostradamus
te zijn om de steekwoorden van de belangenclubs te voorspellen. Beperking
van de aftrek is desastreus voor het vertrouwen van kopers en verkopers et
cetera, et cetera.
Nu iedereen zijn stellingen over die aftrek inneemt, dreigt de discussie zich
te beperken tot een simplistisch welles-nietesspel over de hypotheekrente.
Dat is doodzonde, want de echt belangrijke keuzes zouden moeten gaan over
oplossingen voor de woningmarkt als geheel.
Bizarre feiten
Die zit namelijk muurvast in Nederland. Enkele bizarre feiten:
– Regels en hebzucht bij gemeenten maken nieuwe koopwoningen relatief duur;
procedures (van plan tot start van de bouw) voor woningprojecten duren nu
7,5 jaar – bijna drie keer zo lang als veertig jaar geleden.
- Nederland telt maar 200.000 huurhuizen in de vrije sector; van de 2,9
miljoen huurhuizen zijn er 2,4 miljoen in handen van woningcorporaties: zij
vormen een staat in de staat, met lokale monopolies en soms gebrekkig
toezicht.
- De huurprijzen buiten de vrije sector houden niet of nauwelijks rekening met
locatie of populariteit; rijke huurders profiteren van de kunstmatig lage
prijzen van hun woningcorporaties. De impliciete subsidies hiervoor (het
verschil tussen de markthuur en de werkelijke huur) bedragen jaarlijks 7,7
miljard, schrijft de ambtelijke werkgroep die donderdag 1 april zijn rapport
presenteerde. Een kwart daarvan komt bij welvarende huurders terecht.
- In 2010 trekken we 26 miljard euro af aan hypotheekrente; dat kost de
schatkist 11,4 miljard; de overdrachtsbelasting levert 2,4 miljard op, maar
werkt als een 'verhuisbelasting'.
Verstoorde markt
Bij elkaar pompen we jaarlijks direct én indirect zo'n 20 miljard rond aan
subsidies. Eindresultaat: een verstoorde markt.
Ga maar na: we hebben relatief weinig huizen in Nederland. Starters moeten
kiezen tussen lang wachten op een huurhuis of te veel betalen voor een
koopwoning; rijke huurders blijven zitten waar ze zitten, particulier
initiatief voor gemiddeld geprijsde huur- of koopwoningen is kansloos,
koophuizen zijn minimaal 20 procent duurder dan nodig en mensen nemen grote
financiële risico's om maar te blijven profiteren van fiscale voordelen.
Legio kansen dus om én te bezuinigen én de woningmarkt vlot te trekken. Maar
dat vraagt om een integraal plan, dat huurders noch kopers ontziet. Een plan
dat afrekent met de grote belangen van banken, makelaars,
belastingadviseurs, gemeenten en corporaties.
Munitie genoeg - die ambtelijke werkgroep wonen alleen al heeft vijf
scenario's uitgewerkt die stuk voor stuk miljarden opleveren.
Verstoring van de huizenmarkt? Dat is een fabeltje. De genoemde scenario's en
de praktijkervaringen in Engeland
laten zien dat een geleidelijke doorvoering van aanpassingen nagenoeg
geruisloos kan.
Ja, koophuisprijzen gaan iets omlaag, sommige huren zullen stijgen, maar het
eindresultaat kan een flexibeler en meer gevarieerde huizenmarkt opleveren.
Wie durft?
Lees ook:
aanpakken
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl