Wouter Bos heeft een steentje in zijn schoen en het heet ‘Hollandsche
Bank-Unie’.

Sinds de nationalisatie van ABN Amro en Fortis Nederland zit HBU Bos en Gerrit
Zalm al in de weg.

Zalm heeft als bestuurder van ABN Amro de integratie-machinerie al in gang
gezet, maar Europees Commissaris van Mededinging Neelie Kroes houdt haar
pump stevig tussen de deur zolang niet aan haar eis voldaan is: de verkoop
van ABN-onderdeel HBU en een aantal regiokantoren van ABN Amro die bij HBU
in de boedel zitten.

Kapot
Die verkoop liep gisteravond definitief stuk toen Deutsche Bank er de brui
aan gaf en de onderhandelingstafel verliet. Bronnen meldden dat het
ministerie van Financiën opeens een pakket nieuwe eisen op tafel legde waar
Deutsche Bank niet mee akkoord kon gaan. Was dat al merkwaardig – want niet
in het belang van het ministerie-, nu doet zich de situatie voor dat niemand
eigenlijk precies weet hoe het nu verder moet.

Want toen ABN Amro in 2007 overgenomen werd door het consortium van Royal Bank
of Scotland, Fortis en Banco Santander, eiste Kroes dat HBU verkocht werd.
Fortis had via Fortis Nederland de aandelen in handen, maar HBU stond nog op
naam van ABN Amro; het integratieproces van ABN Amro Nederland in Fortis
moest nog beginnen.

Goedkoop
Fortis ging leuren met HBU, maar vond weinig interesse in de markt. Het hielp
niet dat de verkoop een 'moetje' was: niet de beste onderhandelingspositie,
daar iedereen aan de absolute onderkant van de prijs gaat zitten. Nu ook
Deutsche Bank afgehaakt heeft, wordt het verkopen van HBU een hachelijke
onderneming. Banken kopen nu even geen banken, de economie zit tegen,
niemand heeft geld, geld lenen voor zo'n acquisitie is niet bepaald
populair, en bovendien is HBU een ietwat vreemde eend in de bijt.

Dus wat dan? Z24 schetst enkele scenario's.

1. Bos verzelfstandigt HBU.
Dat steentje moet die schoen uit. Punt. Dus Bos zou kunnen overwegen HBU te
verzelfstandigen, al is het tijdelijk. Is Hollandsche Bank Unie
levensvatbaar? Het is maar hoe je het bekijkt. Op dit moment in ieder geval
niet, daarvoor heeft de wholesale-bank (gespecialiseerd in geldstromen en
advisering) eenvoudig niet de structuur. Het is immers sinds 1968 al
onderdeel van ABN Amro, ook al is het officieel een zelfstandige dochter.
HBU op eigen benen laten staan is een helse klus, die zeker in de beginfase
veel geld zou kosten.

Voordelen: Bos is van het HBU-gedonder af, Kroes geeft groen licht, en
de integratie van ABN Amro en Fortis kan doorgaan.
Nadelen: Legio. Het verzelfstandigen van HBU brengt veel problemen met
zich mee en kost veel geld. Onzeker is of en hoeveel Bos die investering
ooit terugverdient.

2. Bos zet HBU op Marktplaats.nl
'Te koop: curieus bankbedrijf. Bewezen track record, mooi hoofdkantoor
(ontworpen door architect Dudok!). Prijs: t.e.a.n.' Vervelend voor
HBU'ers die dit lezen. Maar het is een mogelijkheid: Bos gooit HBU in de
ramsj. Alles om van het gedoe af te zijn. De minister van Financiën verpakt
het leuk voor de Tweede Kamer, murmelt iets over "dat verdienen we wel
terug via de latere verkoop of beursgang van het nieuwe ABN Amro" en
klaar. Dat gaat hem wel veel geld kosten trouwens, want naar verluidt heeft
hij de originele verkoopprijs van HBU (ongeveer 700 miljoen euro) al in de
boeken van ABN Amro staan.

Voordelen: Bos krijgt groen licht van Neelie om ABN Amro en Fortis te
integreren en zo alsnog de gedroomde 'nationale kampioen' op te tuigen.
Nadelen: 'Tegen elk aannemelijk bod' levert altijd bodemprijzen op. Dat
wordt wel minder dan die eerder genoemde 700 miljoen en dat verschil moet
goed gemaakt worden - mogelijk door een storting van Bos uit de staatskas.

3. Bos stopt integratie ABN Amro en Fortis.
Als Z24 het goed begrepen heeft, leidt zo'n aankondiging subiet tot gejuich
in de Fortis-kantoren. Volgens bronnen en geruchten zou Fortis Nederland
niet zitten te wachten op opslokking door ABN Amro. Maar dit scenario zorgt
voor heel veel hoofdpijn bij zowel Bos als Zalm - en de kater voor het
Fortis-personeel zou wel eens dubbel zo pijnlijk kunnen zijn. Fortis is hoe
dan ook het haasje als integratie met ABN Amro niet doorgaat.

Want:

3.1 Bos verzelfstandigt Fortis Nederland.
Het is waar: Fortis wordt klein en dat voldoet aan de wens van Bos om
kleinere banken te hebben in Nederland. Maar bij de levensvatbaarheid van
Fortis in Nederland kun je grote vraagtekens zetten, zelfs als je Fortis
Nederland en HBU wél integreert. De kans is aanwezig dat Fortis uiteindelijk
toch overgenomen wordt en verscheurd.

3.2 Bos verkoopt Fortis Nederland.
De vraag die onmiddellijk opdoemt: aan wie? Zeker niet aan één van de
Nederlandse spelers want dat mag niet van Kroes. Wie in het buitenland wil
Fortis Nederland? En dan: tegen welke prijs? Want het wordt wéér een
gedwongen verkoop. Bos kan hier dus alleen maar op verliezen.

3.3 Exotisch: Fortis Nederland en SNS fuseren.
Is dit gek? Niet gekker dan ABN Amro en Fortis samenbrengen. Ja, er zitten
een hoop angels aan maar het aardige van dit ietwat 'out of the
box'-scenario is wel dat Nederland er, naast ING, Rabobank en ABN Amro, een
flinke bank bij krijgt. Voor SNS betekent de toevoeging van Fortis
slagkracht en marktaandeel, voor Fortis betekent de toevoeging van SNS Reaal
(met SNS Bank) zekerheid.

Voordelen stoppen integratie: Eigenlijk geen. Tenzij andere, kleinere
banken bij Bos aanbellen en een fusie aanbieden.
Nadelen stoppen integratie: Veel. Het gaat veel geld, kopzorgen en
problemen veroorzaken.

Kortom, dat steentje moet uit die schoen van Bos.

Lees ook:
- Gesprekken
verkoop ABN's HBU afgebroken
- Kroes
houdt vast aan verkoop HBU

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl