Amerikaanse midterm-verkiezingen: dit is de uitslag

In de Verenigde Staten is dinsdag gestemd voor de zogenoemde ‘midterm’-verkiezingen.

Bij de verkiezingen halverwege de regeertermijn van president Joe Biden kiezen Amerikanen een nieuw Huis van Afgevaardigden, een deel van de Senaat en op regionaal en lokaal niveau nieuwe gouverneurs en burgemeesters.

In het Huis van Afgevaardigden staan alle 435 zetels op het spel en in de Senaat een derde van alle zetels. Hoogstwaarschijnlijk gaan de Democraten hun meerderheid kwijtraken in het Huis van Afgevaardigden en wordt het in de Senaat razend spannend.

Volgens exitpolls uitgevoerd door diverse Amerikaanse media, waaronder CNN en ABC, zijn zorgen over de economische situatie in het land leidend in de keuze van veel kiezers bij de tussentijdse verkiezingen in de VS.

Ongeveer een derde van de ondervraagden noemde inflatie als belangrijkste kwestie op basis waarvan ze hun keuze maken. Het onderwerp abortus stond met 27 procent op de tweede plaats, gevolgd door misdaad, immigratie en wapenbeleid.

Zoals het er nu uitziet, verschuift de controle in het Huis van Afgevaardigden naar de Republikeinen, verwachten vooraanstaande media als The New York Times en CNN.

In de Senaat liggen de twee partijen te dicht bij elkaar om een prognose te maken. Mocht de verhouding er 50 tegen 50 blijven, dan behouden de Democraten er hun meerderheid omdat de Democratische vicepresident Kamala Harris dan de doorslaggevende stem levert.

Omdat veel kiezers in de afgelopen weken al per post hebben gestemd, kan het nog uren duren voordat de definitieve resultaten bekend zijn, in sommige staten wellicht zelfs dagen. Dat komt doordat per post uitgebrachte stemmen in de meeste staten pas op de verkiezingsdag zelf worden geteld, vaak buiten het geautomatiseerde telproces om. Landelijk hebben volgens het US Elections Project naar schatting 24 miljoen mensen per post gestemd.

Nancy Pelosi herkozen bij Democraten

De Democratische voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi is herkozen, voorspellen Amerikaanse media.

Hoewel de Democraten hun meerderheid lijken te verliezen in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, is de Democratische leider Nancy Pelosi niet ontevreden. "Het is duidelijk dat de Democratische kandidaten voor het Huis de verwachtingen zwaar overtreffen in het hele land."

In veel staten worden de stemmen van de tussentijdse verkiezingen nog geteld, dus roept de Huis-voorzitter in haar korte statement ook op tot geduld. Zelf won ze een herverkiezing in haar district in San Francisco. Maar als de Republikeinen de meerderheid in het Huis overnemen en ook het voorzitterschap, komt ze naar verwachting binnen haar eigen partij onder druk te staan om haar leiderschap op te geven.

In oktober werd Pelosi's echtgenoot Paul aangevallen en zwaar verwond door een politiek gemotiveerde aanvaller die het op haar had voorzien in haar woning in San Francisco.

De Republikeinse oppositieleider in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Kevin McCarthy is herkozen, melden Amerikaanse media. Mochten de Republikeinen tijdens deze midterms de meerderheid in het Huis terugwinnen, dan is de verwachting dat McCarthy de volgende voorzitter van het Huis wordt, de op twee na hoogste positie in de Amerikaanse politiek achter de president en vicepresident.

McCarthy denkt dat het al duidelijk is dat zijn partij "het Huis terugneemt". "Als je morgen wakker wordt, zullen wij in de meerderheid zijn en Nancy Pelosi in de minderheid." Als de Republikeinen inderdaad winnen, wordt McCarthy de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden.

Na de bestorming van het Capitool door aanhangers van oud-president Donald Trump in januari 2021 toonde McCarthy zich aanvankelijk zeer kritisch over de rol die Trump bij de bestorming speelde. Later sprak hij alsnog zijn steun uit voor Trump.

Trump haalt uit naar herkozen Republikeinse gouverneur Ron DeSantis

Republikein Ron DeSantis heeft als verwacht de gouverneursverkiezingen in de Amerikaanse staat Florida gewonnen. De tv-stations CNN, Fox News en NBC hebben DeSantis als winnaar uitgeroepen over zijn Democratische tegenstander Charlie Crist bij de stemming in de dichtbevolkte staat in het zuidoosten van het land.

DeSantis (44) werd in 2018 voor het eerst tot gouverneur van Florida gekozen, destijds met een kleine marge. DeSantis wordt beschouwd als een mogelijke presidentskandidaat voor 2024 en de grootste Republikeinse concurrent van oud-president Donald Trump.

 De Amerikaanse ex-president Donald Trump heeft DeSantis van Florida bedreigd met onaangename onthullingen over hem mocht hij zich kandidaat stellen voor de Republikeinse presidentsnominatie van 2024. "Ik zou dingen kunnen zeggen die niet bijzonder vleiend zijn (over DeSantis)", zei Trump dinsdag tegen Fox News. "Ik weet meer over hem dan wie dan ook - behalve misschien zijn vrouw."

Trump maakte maandag bekend dat hij op 15 november met een "grote aankondiging" komt, zinspelend op ambities voor een tweede termijn in het Witte Huis. Overigens heeft Trump dinsdag naar eigen zeggen wel zijn stem uitgebracht op de gouverneur van Florida. De Republikein verscheen met zijn vrouw Melania op het stembureau van Palm Beach bij zijn landgoed Mar-a-Lago in Florida.

De 76-jarige Trump blijft populair onder de Republikeinse kiezers. En de weinige Republikeinse politici die met hem braken na zijn beweringen over fraude bij de presidentsverkiezingen van 2020, zoals Liz Cheney, werden door de partij verbannen. Maar in grote delen van het land is Trump zo controversieel dat verschillende Republikeinen hem in 2024 wel degelijk zouden willen uitdagen. De 44-jarige DeSantis koestert mogelijk dergelijke ambities, evenals voormalig vicepresident Mike Pence.

Vooral DeSantis, die als zeer rechts bekendstaat, wordt goede kansen toegedicht mocht hij Trump uitdagen. "Als hij eraan begint, kan het erg pijnlijk voor hem zijn", zei Trump over de gouverneur van Florida. "Ik denk dat hij een fout zou maken. Ik denk niet dat het goed zou zijn voor de partij."

Nog vier staten onbeslist in race om de Senaat

Waar de Republikeinen de meerderheid in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden lijken over te nemen, is dat voor de Senaat nog niet duidelijk. Volgens CNN is het in vier staten nog spannend of een Democraat of een Republikein verkozen zal worden in de tussentijdse verkiezingen. De Republikeinen moeten in drie van de vier staten winnen als ze de controle over de Senaat willen krijgen.

Het tellen van de stemmen is in volle gang, maar er komen wel tussenstanden door. In Wisconsin staat de Republikeinse kandidaat Ron Johnson voor met 50,6 procent tegenover 49,2 procent voor de Democraat Mandela Barnes. In Nevada liggen de Democraat Catherine Cortez Masto en de Republikein Adam Laxalt erg dicht bij elkaar, het scheelt slechts 0,1 procentpunt in het voordeel van Laxalt.

De Democraat Mark Kelly staat in Arizona ver voor op zijn rivaal Blake Masters, met 56,3 procent tegenover 41,4 procent. Toch durven de analisten van CNN nog niet te zeggen of Kelly ook definitief heeft gewonnen. Joe Biden had bij de presidentsverkiezingen van 2020 net zo'n grote voorsprong na het tellen van de eerste stemmen, maar in de dagen daarna kwam Donald Trump steeds dichterbij. Het lag uiteindelijk behoorlijk dicht bij elkaar, maar Biden won de staat.

In Georgia liggen de twee kandidaten dusdanig dicht bij elkaar dat het zelfs mogelijk is dat er geen winnaar komt. Als geen van beiden de grens van 50 procent haalt, volgt volgens de regels van de staat een nieuwe stemronde op 6 december. De Democraat Raphael Warnock staat nipt voor op de Republikein Herschel Walker, maar momenteel hebben beiden die grens nog niet gehaald.

Als de Republikeinen twee van de vier staten winnen en de Democraten de andere twee, hebben beide partijen vijftig zetels in de Senaat. In dat geval geeft de stem van de vicepresident de doorslag en behouden de Democraten dus de meerderheid.

LEES OOK: 7 dingen die je moet weten over de cruciale midterm-verkiezingen in de VS