- Abortus en zorgen om de Amerikaanse democratie waren belangrijke onderwerpen bij de tussentijdse verkiezingen in de VS van 2022.
- Die thema’s lijken nog steeds aan te slaan bij een grote groep witte kiezers in de zogenoemde swing states,
- Dit kan een strategisch voordeel opleveren voor de Democratische president Joe Biden, als hij het in 2024 opnieuw moet opnemen tegen Donald Trump.
- Lees ook: Trump bepleit onschuld over poging tot staatsondermijning – bij veroordeling verliest hij helft van de Republikeinse stemmers
ANALYSE – In de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen van het Amerikaanse Congres van 2022 leken alle peilingen erop te wijzen dat de Democratische partij het moeilijk ging krijgen. De dalende populariteit van president Joe Biden zou de kandidaten van de Democraten in het hele land onder druk zetten.
Politieke commentatoren zeiden daarom dat het voor de Democraten vrijwel onmogelijk zou worden om een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden te behouden en ook de meerderheid in de Senaat leek wankel.
De verkiezingsuitslag pakte echter relatief gunstig uit voor de Democraten. Ze verloren inderdaad hun meerderheid in het Huis, maar de overwinning van de Republikeinen was slechts nipt. De Democraten wonnen bovendien staten Arizona, Georgia, New Hampshire, Nevada en Pennsylvania, waardoor ze hun meerderheid in de Senaat konden behouden.
De resultaten van de midterm-verkiezingen laten een belangrijke verschuiving zien: de Democraten deden het goed bij witte kiezers in belangrijke swing states zoals Michigan, Pennsylvania en Wisconsin. Deze staten stemmen in sommige presidentsverkiezingen voor de Democraten en in andere voor de Republikeinen, wat ze zogenoemde ‘battlegrounds’ maakt.
De Republikeinen presteerden bovengemiddeld goed bij niet-witte kiezers in Democratische staten als Californië en New York. Dat is opvallend, omdat deze partij normaal gesproken slecht presteert in overwegend Democratische staten.
Op basis van opiniepeilingen en onderzoeken van The New York Times en Siena College lijkt de voorsprong van voormalig president Donald Trump aanzienlijk afgenomen als gevolg van de veerkracht van de Democraten in de belangrijkste swing states.
Terwijl Trump in 2020 meer niet-witte kiezers voor zich wist te winnen dan een gemiddelde Republikeinse kandidaat, was dat alleen het geval in staten waar hij ofwel niet ging winnen (Californië en New York) of waar hij al aan het winnen was (Florida en Texas).
De abortuskwestie kan tegen Trump werken
In 2022 lieten veel kiezers met hun stem hun ongenoegen blijken over de verwerping van de Amerikaanse abortuswetgeving op federaal niveau door het Hooggerechtshof. De uitspraak in de zaak Roe vs. Wade zorgde er decennia lang voor dat het recht op abortus wettelijk beschermd werd.
Het Hooggerechtshof maakte dat landelijke recht in juni vorig jaar ongedaan, waardoor veel hoogopgeleide vrouwelijke kiezers op de Democratische partij stemden, ondanks dat velen hun bedenkingen hebben bij de prestaties van president Biden.
Het radicale standpunt van de Republikeinen over abortus is hierdoor een krachtig Democratisch wapen geworden voor de presidentsverkiezingen van eind 2024. Dat blijkt ook uit het feit dat sommige Republikeinen proberen hun anti-abortus standpunt te rebranden van "pro-life" naar "pro-baby".
Daarnaast zijn er ook veel kiezers overgestapt naar de Democratische partij, toen Donald Trump beweerde dat er kiesfraude zou zijn gepleegd tijdens de presidentsverkiezingen van 2022 in staten zoals Georgia en Pennsylvania. In Georgia wordt hij hierdoor vervolgd voor een crimineel complot om de uitkomst van de verkiezingen in zijn voordeel te veranderen.
Ondanks dat veel peilingen aangeven dat Biden en Trump nek-aan-nek gaan in de race om het presidentschap, hebben de Democraten een voet aan de grond gekregen in de swing states Michigan, Pennsylvania en Wisconsin. Alle drie de staten werden in 2016 gewonnen door Trump, maar gingen in 2020 naar Biden. Ze moeten alle drie door één kandidaat gewonnen worden om het presidentschap te kunnen binnenslepen.
De overwinning van Trump in 2016 in Michigan, Pennsylvania en Wisconsin was mogelijk door sterke steun onder kiezers uit de witte arbeidersklasse, van wie velen waren overgelopen van de Democratische partij.
Aangezien de Democraten vorig jaar en in recente peilingen niet inzakten bij witte kiezers in deze staten, kan dit betekenen dat de voorsprong van Trump daar ernstig is ingeperkt of zelfs weggevaagd tegen de tijd dat de verkiezingen van 2024 plaatsvinden.