COLUMN – Bang dat robots je werk overnemen? Begin een eigen onderneming. Maar wat is het ideale bedrijf om op te richten?
De laatste jaren is er veel te doen rond de toenemende onzekerheid van middeninkomens op de arbeidsmarkt: computers en robots worden steeds intelligenter. Eerder schreef ik daar deze column over.
Het is uiteraard afwachten hoe hard het de komende decennia gaat met de automatisering. Maar los daarvan spreek ik regelmatig jongeren, vaak hoogopgeleid, die moeite hebben om rond te komen. Zelfs al hebben ze een baan, dan is dat vaak niet veel meer dan een tijdelijk contract met weinig zekerheid voor de toekomst. Anderen zijn al jarenlang werkzoekend.
In dergelijke gesprekken wijs ik meestal op de mogelijkheid om zelf een bedrijf te starten, iets dat jongeren opvallend vaak nog niet serieus hebben overwogen. Juist vanwege bovengenoemde trends als verregaande digitalisering en automatisering zijn de kansen om zelf ondernemer te worden beter dan ooit en de drempels lager dan ooit.
Eigen bedrijf: hoe moet dat eruit zien?
Vaak worden juist in de startfase van een bedrijf – veelal onbewust – keuzes gemaakt die bepalend zijn voor het uiteindelijke succes of falen. Er bestaat echter een tientallen jaren oud artikel van bedrijfs- en beleggingsstrateeg Richard Russell, met een opsomming van de twaalf criteria voor het ‘ideale bedrijfsmodel’.
Overweeg je zelf een bedrijf te starten (of ken je iemand die zoiets overweegt), loop dan het lijstje onderaan eens zorgvuldig door.
Je zult zien: aan alle twaalf criteria voldoen is lastig. De suggestie is dus om aan zoveel mogelijk criteria van het 'ideale bedrijfsmodel' te voldoen.
Uiteraard, welk bedrijfsmodel je ook kiest, de eerste jaren vereisen hard werken en doorzettingsvermogen. Maar door gelijk een goed businessmodel te kiezen wordt de kans op succes flink vergroot. Voor veel hoogopgeleide jongeren - die nu moeten wachten tot er weer eens een tijdelijk baantje beschikbaar komt - zou een eigen bedrijf toch ten minste een serieus te overwegen alternatief moeten zijn.
Dit zijn de 12 criteria:
1. Bij het ideale bedrijf is 'de wereld' je klant
In plaats van dat jouw producten of diensten enkel een lokale buurt of zelfs een hele stad bedienen, heb je in het ideale geval de 'hele wereld' als potentiële klant.
2. Het product of de dienst kent een 'inelastische vraag'
Inelastisch betekent simpelweg dat mensen het product graag willen (of moeten) hebben en dat voor hen de prijs ervan van ondergeschikt belang is.
3. Het product kan niet gemakkelijk vervangen of nagemaakt worden
Het product dient origineel te zijn of door copyrights, patenten of anderszins door competitieve voordelen beschermd te zijn.
4. Het ideale bedrijf heeft nauwelijks behoefte aan personeel
Feitelijk geldt: hoe minder personeel, hoe beter. Denk aan bedrijven die vrijwel alle bedrijfsactiviteiten hebben uitbesteed, tot productie, marketing en facturering aan toe.
5. Het ideale bedrijf kent weinig overhead
Er is geen duur kantoorpand nodig, geen grote hoeveelheden elektriciteit, geen noodzakelijk adverteren, geen juridische ondersteuning, geen dure werknemers en evenmin is sprake van noodzakelijke inventaris.
6. Het ideale bedrijf vereist geen grote investeringen in bijvoorbeeld machines
In andere woorden, van 'gebonden kapitaal' is geen sprake.
7. Het ideale bedrijf kent een sterke vrije cashflow
Van te ontvangen betalingen die pas ver in de toekomst plaatshebben is geen sprake.
8. Het ideale bedrijf kent relatief weinig overheidsbemoeienis en regulering
Hoe minder bemoeienis, hoe beter.
9. Het ideale bedrijf is makkelijk verplaatsbaar
Wanneer je besluit dat je de wintermaanden toch liever in Zuid-Spanje dan in Nederland of België doorbrengt, is dit voor het ideale bedrijf geen enkel probleem.
10. Een cruciaal en vaak 'vergeten' element: het ideale bedrijf biedt intellectuele voldoening
Wanneer sprake is van intellectuele voldoening, zul je merken dat je de werkzaamheden voor je bedrijf helemaal niet als werk ziet.
11. Het ideale bedrijf zorgt ervoor dat je veel vrije tijd hebt
In andere bewoordingen, het is geenszins noodzakelijk dat je twaalf, zestien of zelfs achttien uur per dag 'werkt'. De vele 'vrije tijd' zorgt er vervolgens voor dat je tijd hebt om AAN je bedrijf te werken, in plaats van genoodzaakt bent om IN je bedrijf. Bij tijdrovende beroepen als kapper of advocaat is dit vaak lastig te verwezenlijken, tenzij men hiervoor mensen in dienst neemt.
12. Zeer belangrijk: bij het ideale bedrijf is je inkomen niet afhankelijk van het aantal uren dat je aan het werk bent
Kappers en advocaten bijvoorbeeld moeten, wanneer ze meer willen verdienen, simpelweg meer uren maken. Bij het ideale bedrijf verkoop je net zo makkelijk aan 1, 100 of 10.000 klanten.
Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van ‘s werelds beste beleggers en is tevens oprichter van warrenbuffett.nl over de beleggingsstrategie van Warren Buffett. Deze column is niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen.