Als je ruzie hebt met iemand, hoe maak je het dan weer goed?
Veel mensen kopen een ‘goedmakertje’ om de spanning uit de lucht te halen en de vriendschap te herstellen. Denk aan een doos bonbons, een bos bloemen of een leuke dvd.
Maar zo’n goedmaakcadeau heeft vaak minder effect dan de gevers denken. Dat concludeert Laura Straeter in haar proefschrift dat eerder deze maand is verschenen. Zij promoveerde aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM).
Straeter deed verschillende experimenten om te onderzoeken hoe mensen reageren op cadeaus die bedoeld zijn om boosheid weg te nemen.
Zo vroeg ze aan 153 mensen om terug te denken aan een keer dat iemand boos was op hen, of dat ze zelf boos waren op iemand die ze goed kenden. Zou een iPod of een soortgelijk cadeau genoeg zijn geweest om het goed te maken?
Uit de resultaten bleek dat de ontvangers een stuk minder dankbaar waren voor de iPad dan de gevers verwacht hadden. Volgens Straeter sluit dit aan bij eerder onderzoek, waaruit blijkt dat mensen emoties van de ander maar slecht kunnen inschatten als zij niet hetzelfde ervaren.
'Excuus'-dvd minder leuk
Bij een ander experiment moesten mensen zich voorstellen dat ze boos waren en kregen ze een dvd als goedmakertje. Die film bleken ze vervolgens minder leuk te vinden dan mensen die de dvd spontaan cadeau hadden gekregen.
Straeter ziet hierin een goede les voor chocolademakers en knuffelbeerfabrikanten. Zet liever niet in koeienletters 'Het spijt me' of 'Sorry' op excuuscadeaus. Hoe meer mensen het cadeau associëren met hun boosheid, hoe minder ze het waarderen.
Dure cadeaus meer gewaardeerd
Het geven van goedmaakcadeaus is niet totaal hopeloos, stelt Straeter. Ook al is het effect minder groot dan de gevers vaak denken, de boosheid neemt bij de ander wel iets af.
Daarbij geldt dat duurdere cadeaus meer gewaardeerd worden, blijkt uit een ander experiment dat Straeter deed. Wil je dus echt iets goedmaken, koop dan het allerduurste boeket of reserveer bij een luxe restaurant.
Maar de gouden tip van Straeter is verreweg het goedkoopst. De duurste cadeaus ter wereld kunnen volgens de promovenda niet op tegen een simpele actie: zeg gewoon dat het je spijt.