Mensen die te veel drinken, achter het stuur kruipen en vervolgens worden aangehouden, krijgen voorlopig geen alcoholslotprogramma opgelegd.
De Raad van State bepaalde woensdag dat het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) daarmee moet stoppen. De meeste automobilisten die nu rondrijden met een alcoholslot, houden dat wel, aldus het ministerie.
Het alcoholslot is een startonderbreker die wordt ingebouwd in de auto. De bestuurder moet voor het starten in het apparaat blazen. Het alcoholslot meet dan de hoeveelheid alcohol in de adem van de automobilist. De auto start niet als hij of zij te veel heeft gedronken. Die grens ligt bij 0,2 promille.
Te algemene wetgeving
Volgens de Raad van State heeft het CBR door de te algemene wetgeving te weinig ruimte om een individuele afweging te maken van de individuele gevolgen voor de betrokken bestuurders. Daardoor leidt het programma in de praktijk tot “ongelijkheid en willekeur, omdat het voor de een veel ernstiger gevolgen heeft dan voor de ander”, zo stelt de Raad van State.
De Hoge Raad zette dinsdag al een streep door een ander aspect van de regelgeving. Bestuurders die een alcoholslot hebben gekregen, mogen niet ook nog strafrechtelijk worden vervolgd.
Wetgeving aanpassen
Het alcoholslot kan in de toekomst terugkeren, maar daarvoor moet eerst de wet worden aangepast. Het is volgens de Raad van State aan de minister of de wetgever te beoordelen in welke gevallen een alcoholslotprogramma aanvaardbaar is.
Bij het opstellen van de regeling voor het slot heeft de minister van Infrastructuur en Milieu "de mogelijk ingrijpende gevolgen van de oplegging van het alcoholslotprogramma, die zich in de praktijk regelmatig voordoen, niet afdoende afgewogen", zo vindt de Raad van State.
Duizend drankrijders krijgen geen straf
Ongeveer 5200 bestuurders hebben nu een alcoholslot, en de meesten houden dat, zo stelt het ministerie. Er wordt nog bekeken wat er moet gebeuren met gevallen waarover de rechter nog een definitief oordeel moet vellen. Sinds oktober vorig jaar werd de sanctie niet meer opgelegd. Dat was in afwachting van deze uitspraak van de Raad van State.
Ongeveer duizend bestuurders die de afgelopen tijd zijn betrapt met te veel alcohol op, krijgen daar geen straf voor. Het Openbaar Ministerie liet woensdag weten de nog lopende zaken waarvoor al een alcoholslot is opgelegd te seponeren. Mensen die dronken een ongeluk hebben veroorzaakt, kunnen daar overigens wel voor worden vervolgd, omdat het dan gaat over twee verschillende strafbare feiten.
Kamer wil snel duidelijkheid over alcoholslot
De Tweede Kamer wil snel duidelijkheid van het kabinet nu het alcoholslot niet meer mag worden opgelegd. Als de ministers Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) en Melanie Schultz van Haegen (Infrastructuur) in een brief hebben gereageerd, komt er op verzoek van CDA'er Martijn van Helvert snel een debat over de kwestie.
De zorgen over de mogelijke gevolgen van de uitspraak van de Raad van State bleken woensdag groot. Niet alleen CDA, maar ook PVV, SGP, SP, D66, ChristenUnie, VVD en PvdA willen snel een reactie van het kabinet.
"Als je met drank op achter het stuur kruipt, speel je met mensenlevens", aldus VVD-Kamerlid Barbara Visser. "Daar hoort straf bij, maar ook een bescherming van de weggebruikers. Zij moeten niet het risico lopen dat een dronken wegpiraat ze het ziekenhuis in rijdt. Het alcoholslot valt wat dat betreft te vergelijken met een stadionverbod voor hooligans. Dat is geen extra straf, maar een bescherming van gewone mensen die met hun kinderen of vrienden een leuke middag in het stadion willen hebben, zonder het risico te lopen door een hooligan te worden belaagd."
'Jaarlijks 50 extra verkeersdoden'
De Vereniging Verkeersslachtoffers vreest dat het niet meer opleggen van het alcoholslot zal leiden tot zo'n vijftig extra verkeersdoden per jaar en ruim duizend mensen die in het ziekenhuis terechtkomen.
"Het aantal ongevallen met alcohol in het spel zal toenemen, en daarmee ook het aantal slachtoffers. De preventieve werking vervalt. Mensen zullen makkelijker met een slok op achter het stuur stappen, omdat de dreiging van het alcoholslot wegvalt", stelt Hans van Maanen van de vereniging.
"De Raad van State en de Hoge Raad faciliteren verkeersmisdrijven. Ze frustreren zo de grondwettelijke taak van de overheid om haar burgers te beschermen", vindt Van Maanen. Hij kan niet begrijpen dat "juridische principes prevaleren boven mensenlevens".
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl