Ajax is er weer niet in geslaagd de groepsfase van de Champions League te bereiken. Woensdag ging de club uit Amsterdam onderuit tegen FK Rostov, een club uit het zuiden van Rusland. In Rostov werd met 3-0 verloren, na een gelijkspel in de Arena.
Het is sinds 1997 de vijfde keer dat Ajax er niet in slaagt zich via de voorrondes te kwalificeren voor het miljoenenbal. Drie keer werd het hoofdtoernooi wel gehaald.
In Eindhoven zullen ze ongetwijfeld niet rouwig zijn om de uitschakeling van Ajax. Het houdt in dat PSV, dat als landskampioen instroomt in de groepsfase, de inkomsten uit de marketpool van de Champions League niet hoeft te delen met een andere Nederlandse club. Kijkend naar de afgelopen jaren levert dat een financieel voordeel op van 5 tot 6 miljoen euro.
Geld uit de marketpool
Dat zit zo. De Europese voetbalbond UEFA verdeelt ruim 1,3 miljard euro van de inkomsten uit de Champions League onder de deelnemende clubs. Daarvan gaat 60 procent naar de clubs via een deelnamepremie en prijzengeld. De andere 40 procent belandt bij clubs via de zogenoemde marketpool. Hoe groter de televisiemarkt van een land en hoe meer een tv-zender betaalt voor de rechten, hoe meer geld er beschikbaar is voor de clubs uit dat land.
Als er één Nederlandse club meedoet aan de Champions League ontvangt die het gehele bedrag uit de televisiepot. Doen er twee mee, dan wordt het bedrag gesplitst. Hoe precies, dat hangt af van een aantal factoren (pdf).
Zo wordt de helft van de tv-gelden voor Nederland verdeeld op basis van de eindstand in de competitie het seizoen ervoor: de landskampioen krijgt 55 procent, de nummer twee 45 procent. De andere helft wordt verdeeld naar rato van het aantal gespeelde wedstrijden in de Champions League. Als de ene club verder komt, dan krijgt die ietsje meer.
Verdeling onder Nederlandse clubs
Een blik op de afgelopen seizoenen leert dat de inkomsten uit de marketpool voor Nederlandse clubs 9 tot 12 miljoen euro bedragen. In de seizoenen 2013/2014 en 2014/2015 mocht Ajax dat bedrag opstrijken. Het afgelopen seizoen kreeg PSV al het geld uit de marketpool: ruim 11 miljoen euro.
In het seizoen 2010/2011 deden er voor het laatst twee Nederlandse clubs mee in de groepsfase: Ajax en Twente. Zij moesten toen het geld uit de tv-rechten onderling verdelen.
Had Ajax zich dit seizoen weten te plaatsen voor de groepsfase, dan had PSV de inkomsten uit de marketpool moeten delen. Het had dan ruwweg de helft van het bedrag ontvangen, ervan uitgaande dat PSV en Ajax ongeveer evenveel wedstrijden zouden spelen in de Champions League.
Maar nu Ajax ten onder is gegaan tegen FK Rostov, gaan alle televisiegelden naar PSV. Naar schatting komt de meevaller voor de Eindhovense club neer iets minder dan 6 miljoen euro, gelet op de grootte van de marketpool de afgelopen jaren. De UEFA heeft de verdeling van de gelden weliswaar aangepast voor de periode 2015-2018, maar de marketpool blijft ruwweg even groot.
Verlies Champions League-plekken
Toch is er ook een reden waarom PSV minder blij zal zijn met de aftocht van Ajax. Op de UEFA-ranking voor competities is Nederland inmiddels afgezakt naar de dertiende plaats. Voor die ranglijst tellen de prestaties van Nederlandse club in Europa in de afgelopen vijf seizoenen mee.
Turkije, Zwitserland en Tsjechië zijn afgelopen seizoen langszij gekomen, waardoor Nederland uit de top 12 is geduikeld. Dat betekent dat vanaf het seizoen 2017/2018 de landskampioen niet meer automatisch gekwalificeerd is voor de groepsfase.
Daar is een titelkandidaat als PSV niet bij gebaat. Het is voor de Eindhovenaren te hopen dat Ajax ver komt in de Europa League, want ook daar zijn waardevolle punten te verdienen voor de UEFA-ranglijst.