Voor de meeste mensen is de afwasmachine een geschenk uit de hemel. Gewoon de vuile vaat in de rekjes schuiven, de knop aanzetten en daarna koffie gaan drinken tot alle borden en bestek er schoon uitkomen. Dat is toch een stuk fijner dan alles met de hand afwassen totdat het water lauw en vies begint te worden.

Maar de vaatwasser heeft het imago een stroomslurper te zijn en veel water te gebruiken. Is dat terecht? Business Insider maakt de vergelijking tussen de vaatwasmachine en ouderwets afwassen met de hand.

Waterverbruik

Afhankelijk van het soort vaatwasser gebruik je per afwasbeurt zo’n 16 liter water, blijkt uit gegevens van Waternet. Bij hele zuinige machines kan dat worden teruggedrongen tot 10 liter per keer.

Sommige mensen gaan hun vuile vaat voorspoelen en dat kost uiteraard ook nog eens paar liter, maar dat is niet nodig. Gewoon met een mes of vork de etensresten van je bord schuiven, is volgens Milieu Centraal voldoende.

Met de hand afwassen kost gemiddeld 9 liter per keer, zo heeft Waternet becijferd. Maar het waterverbruik is erg afhankelijk van de manier waarop je afwast. Teiltje of gootsteen? Voorspoelen of niet? In een keer alles afwassen of het water meerdere malen verversen?

Milieubelasting

De vaatwasser gebruikt volgens Duurzaam Thuis meestal meer afwasmiddel dan nodig. Bovendien zijn vaatwasmiddelen doordat ze meer glans- en bleekmiddelen bevatten slechter voor het milieu dan normale afwasmiddelen. Probeer daarom altijd gebruik te maken van ecologische vaatwasblokjes zonder plastic eromheen of een oplosbaar middel.

Als je met de hand afwast, gebruik dan één theelepel geconcentreerd afwasmiddel, maar gooi afwaswater daarna niet in de tuin of op straat, want dat is zeer milieuvervuilend. Altijd wegspoelen via de gootsteen.

Ook kost de productie van een vaatwasmachine uiteraard veel meer energie en grondstoffen dan wat nodig is om een teiltje en een afwasborstel te produceren. Bovendien moet een vaatwasser middels veel CO2-uitstotend vrachtvervoer bezorgd worden en kunnen onderdelen ervan lang niet altijd hergebruikt worden.

Tips om energie te besparen bij het afwassen  

Belangrijkste manier om energie te besparen met een vaatwasser is goed op te letten op het energielabel bij de aankoop, en een kleintje te kopen als je alleen of met z'n tweeën woont.

Energielabel A is het beste voor het milieu en dus het meest duurzaam. Gebruik vervolgens zoveel mogelijk het ecoprogramma, want alleen daarvoor geldt het energielabel. En zet de afwasmachine ook pas aan als hij (bijna) helemaal vol zit.

Verder kan je tot wel 25 procent besparen met een zogeheten 'hotfill-aansluiting'. De vaatwasser is dan aangesloten op de warmwatervoorziening van het huis, in plaats van dat het water moet worden opgewarmd met elektriciteit.

Ga je met de hand afwassen dan is het volgens Duurzaam Thuis veel beter een teiltje te gebruiken dan de gootsteen, omdat die groter en dieper is en dus meer watervulling nodig heeft.

Ook moet je nooit afwassen onder een lopende kraan, omdat je daarmee veel water en energie verspilt. Verder raadt Duurzaam Thuis aan niet te gauw nieuw water te nemen, omdat alleen bij hele grote vaten waterverversing nodig is.

Om energie te besparen is het ook het beste zo min mogelijk warm water te gebruiken. Voor voorspoelen volstaat in vrijwel alle gevallen koud water. En wil je toch warm water gebruiken overweeg dan de aanschaf van een zonneboiler zo adviseert Milieu Centraal, want dan levert zonlicht de warmte die nodig is in plaats van gas of elektriciteit.

Conclusie: afwasmachine versus handwas

Het imago van de vaatwasser als energieslurper is grotendeels terecht. Als je alle vaat in de afwasmachine stopt, verbruik je volgens Milieu Centraal op jaarbasis twee tot drie keer zoveel energie als wanneer je de afwas met de hand doet in een teiltje en daarbij is de productie van het apparaat nog buiten beschouwing gelaten.

Maar door bij een vaatwasmachine goed te letten op het energielabel, het ecoprogramma te gebruiken, hem alleen aan te zetten als hij helemaal vol zit en geen water te verspillen met voorspoelen kan je het verschil met afwassen wel zoveel mogelijk verkleinen.

LEES OOK: Zo kun je stroom besparen door zuiniger om te gaan met verlichting