• Het aantal starters was in het eerste kwartaal van dit jaar uitzonderlijk hoog, geholpen door de tijdelijke afschaffing van de overdrachtsbelasting.
  • De hypotheekmarkt kromp in het tweede kwartaal van dit jaar, doordat het aantal starters weer afnam.
  • Het is de vraag of starters zijn geholpen met de tijdelijke afschaffing. Veel experts wijzen erop dat de maatregel waarschijnlijk prijsopdrijvend heeft gewerkt.
  • Ambtenaren zouden ook tegen het afschaffen van de overdrachtsbelasting hebben geadviseerd.

Het aantal starters was in het eerste kwartaal van dit jaar uitzonderlijk hoog, geholpen door de tijdelijke afschaffing van de overdrachtsbelasting.

Volgens consultancybureau IG&H is de totale hypotheekmarkt in het tweede kwartaal weer gekrompen door het wegvallen van de starters.

Of starters uiteindelijk echt geholpen waren met de afschaffing van de overdrachtsbelasting blijft de vraag. Experts wijzen op een prijsopdrijvend effect.

Ook ambtenaren blijken om deze reden gewaarschuwd te hebben tegen de afschaffing en het extra belasten van beleggers. Volgens vakmedium Vastgoedmarkt adviseerden de ambtenaren minister van Financiën Wopke Hoekstra met klem de maatregel niet in te voeren.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) stelt dat de maatregel er alleen maar voor zorgde dat mensen meer geld hadden om tegen elkaar op te bieden. Dat blijkt ook uit Kadaster-cijfers.

In het eerste kwartaal van dit jaar was 3 op de 5 kopers op de huizenmarkt jonger dan 35 jaar. Bij deze groep was echter zo’n 40 procent al huiseigenaar. Jonge starters op de woningmarkt lijken dus maar beperkt te hebben geprofiteerd van een fiscaal voordeel bij de overdrachtsbelasting.

Afschaffing resultaat van 'politiek handjeklap'

Uit memo's die zijn opgevraagd op basis van de Wet Openbaarheid Bestuur komt volgens Vastgoedmarkt naar voren dat ambtenaren de maatregel niet uitvoerbaar, niet doeltreffend en niet doelmatig vonden. Daardoor was het in strijd met de comptabiliteitswet die erop toeziet dat nieuwe wetten efficiënt en doelmatig behoren te zijn.

Deze maatregel was volgens ambtenaren zeker niet doelmatig, want het "grootste deel van de vrijstelling zal worden gekapitaliseerd in hogere woningprijzen".

Bronnen rondom één van de regeringspartijen laten aan het vakmedium weten dat er sprake is geweest van "politiek handjeklap", omdat de verkiezingen in aantocht waren. Een aantal partijen had er volgens deze bronnen baat bij om te laten zien dat er ‘iets’ wordt gedaan tegen de woningnood.

Doorstroming huizenmarkt stagneert

Het totaal aantal afgesloten hypotheken kwam afgelopen kwartaal uit op 109.000, tegen 112.000 in het eerste kwartaal. De gemiddelde hypotheeksom bedroeg in het tweede kwartaal van dit jaar 348.000 euro, ruim 3 procent minder dan een kwartaal eerder.

Het aantal starters daalde met een kwart ten opzichte van het eerste kwartaal. Ook het aantal doorstromers liep terug, met bijna 13 procent.

Het aantal doorstromers daalt voor het tweede kwartaal op rij. "Hierin zie je dat de doorstroming in de huizenmarkt stagneert, waardoor ook het aantal aangeboden woningen door mensen die doorstromen naar een nieuwe woning daalt", zegt hypotheekexpert Joppe Smit van IG&H.

Afgelopen kwartaal was de totale hypotheekomzet 37 miljard euro, tegen 40 miljard euro in het eerste kwartaal van het jaar. Dat is evengoed een stijging van ruim 8 procent ten opzichte van het tweede kwartaal van 2020.

[activecampaign form=24]

Lees over hypotheken ook: