Vanaf 1 januari 2023 krijgen huishoudens in Nederland te maken met een prijsplafond voor energie. Voor gas gaat een maximumprijs gelden van 1,45 euro per kuub en voor stroom een maximumprijs van 0,40 euro per kWh.

Deze tarieven gelden tot een jaarverbruik van maximaal 2.900 kWh stroom en 1.200 kuub gas. Verbruik je meer, dan betaal je de marktprijs voor het verbruik boven de volumelimiet van het prijsplafond.

Het prijsplafond roept nog wel de nodige vragen op. Hoe gaan energiemaatschappijen hier bijvoorbeeld mee om? En zijn er dingen die klanten zelf nog moeten regelen met betrekking tot bijvoorbeeld het maandelijkse termijnbedrag? En hoe zit het met contracten die werken met zogenoemde dynamische tarieven die op dagbasis worden vastgesteld?

Business Insider gaat in op vier veelgestelde vragen.

1. Moet je als klant iets doen om ervoor te zorgen dat het prijsplafond wordt verwerkt in je energierekening?

“Als klant hoef je hier niks voor te doen”, zegt Chantalle Grootscholten, woordvoerder van Energie-Nederland, een overkoepelende organisatie voor Nederlandse energieleveranciers. “Energieleveranciers verwerken dit in de energierekening van huishoudens en andere kleinverbruikers (zzp-ers, mkb’ers, verenigingen, enzovoorts) die bij hun klant zijn.”

2. Hoe houden energieleveranciers het verbruik tot het energieplafond bij?

“De verdeling van het gas- en elektriciteitsverbruik over een kalenderjaar is vastgelegd in zogenoemde verbruiksprofielen. Hiermee is het mogelijk om verbruik aan een periode toe te rekenen, zonder dat je op elk moment gedetailleerde meterstanden nodig hebt”, legt Grootscholten uit.

“Het gemiddelde verbruik ligt bijvoorbeeld in de wintermaanden hoger dan de zomermaanden. Het volume van het prijsplafond wordt op basis van het verbruiksprofiel over het jaar verdeeld. Zo kan op ieder moment een eindafrekening worden opgesteld of kan iemand overstappen.”

Grootscholten stelt dat de energieleverancier wel zal kijken op welk moment het energieverbruik boven de gestelde volumelimiet van 2.900 kWh of 1.200 kuub gas uitkomt. Vanaf dat moment wordt er afgerekend tegen de dan geldende marktprijzen. Met andere woorden: als je in oktober over de gestelde limieten gaat, wordt er gerekend met de energieprijzen in oktober.

Achteraf is dit allemaal na te kijken, want “dit wordt uiteindelijk allemaal zichtbaar en verrekend op de eindfactuur”, aldus de woordvoerster

3. Hoe worden je termijnbedrag en jaarrekening aangepast in 2023? Hoe gaat dat als je bijvoorbeeld een jaarafrekening in mei hebt?

Volgens Grootscholten ligt bij lopende contracten, dus ook die bijvoorbeeld in mei afgerekend worden, de verantwoording voor het aanpassen van het maandbedrag bij de klant zelf. Wel zal de leverancier hier naar verwachting een advies voor uitbrengen.

“Voor lopende tariefperiodes zullen leveranciers op de gebruikelijke wijze klanten adviseren hun termijnbedrag naar beneden of naar boven bij te stellen. Dit zal afhankelijk zijn van het verschil dat zij zien tussen de ontvangen termijnbedragen en de geschatte hoogte van de eerstvolgende eindfactuur", verduidelijkt Grootscholten.

Ga je een contract aan per 1 januari, dan gaat het wat makkelijker stelt Grootscholten: “Voor nieuwe tariefperiodes, bijvoorbeeld met de prijswijzigingen per 1 januari, maar dus ook met de start van het prijsplafond, zullen leveranciers de geschatte hoogte van de eerstvolgende eindfactuur als uitgangspunt nemen bij het berekenen van het nieuwe termijnbedrag. Als daar dan een deel van 2023 met prijsplafond in zit, dan nemen zij dat mee.”

Kortom, sluit je op 1 januari een nieuw contract, dan hoef je zelf niets aan te passen of te berekenen, dat doet de leverancier voor je.

4. Levert dynamisch energietarief een voordeel op als de marktprijs onder die van het prijsplafond daalt?

Met een dynamisch energietarief zijn de prijzen voor stroom en gas direct gekoppeld aan de inkoopprijzen op de groothandelsmarkt op dagbasis. Je hebt hiervoor wel een slimme meter nodig die elk moment van de dag je energieverbruik kan meten.

Als gevolg van dynamische energietarieven kunnen prijzen voor stroom en gas sterker schommelen, wat zowel positief als negatief kan uitpakken, vergeleken met variabele tarieven die veel energieleveranciers momenteel elk kwartaal aanpassen.

Bij dynamische tarieven kan het dus zo zijn dat prijzen voor stroom en gas regelmatig onder de maximumprijzen van het prijsplafond zakken, te weten: 1,45 euro per kuub en 0,40 euro per kWh.

“Een contract met dynamische prijzen is interessant voor consumenten die hun verbruik kunnen en willen sturen om zoveel mogelijk gebruik te maken van de uren met lage prijzen. Vaak liggen deze prijzen al lager dan het prijsplafond”, zegt Grootscholten. “Voor dit verbruik zal het prijsplafond niet gelden. Maar uiteraard zijn er ook uren met prijzen boven het prijsplafond.”

Je zou dus een voordeel kunnen halen door over te stappen op een contract met dynamische prijzen. Maar er zit wel een kleine kanttekening aan, zo legt Grootscholten uit. “Zoals eerder gezegd geldt voor dynamische prijzen ook de verdeling van het volume over het jaar . Uiteindelijk zal per afrekenperiode van vaak een maand, gekeken worden naar welk volume voor het prijsplafond relevant is.”

Daarmee zegt Grootscholten eigenlijk dat een energieleverancier dus niet per se per uur, maar over een grotere periode zoals een week of een maand naar een gemiddelde prijs kan kijken. Dat gebeurt nu ook bij normale contracten, maar als leveranciers dit invoeren bij dynamische contracten, zou dit het effect van een dergelijk contract aanzienlijk verminderen.

Of energieleveranciers dit gaan doen is nog niet duidelijk. Dat komt vooral doordat het nog onbekend is of het prijsplafond ook per uur zal gaan gelden, schrijven energievergelijker Energievergelijk.nl en energieaanbieder Zonneplan. Het kan zijn dat de overheid gaat rekenen met een gemiddelde prijs per dag, week of maand. Daarover zal het ministerie van Economische Zaken en Klimaat later dit jaar een ei leggen en daarop zullen de energieleveranciers vermoedelijk hun aanbod aanpassen.

Meer lezen over de energierekening en besparen? Check deze artikelen: