De aflossingsvrije hypotheek lijkt voor een grote groep huiseigenaren een serieus probleem te worden.
Een aanzienlijk deel van de huiseigenaren met een aflossingsvrije hypotheek verwacht het geleende bedrag na dertig jaar niet terug te kunnen betalen. Dat stelt Vereniging Eigen Huis (VEH) op basis van een enquête onder haar leden.
Van de 1200 gepeilde leden denkt meer dan een derde de hypotheekschuld van de woning niet te kunnen aflossen aan het einde van de looptijd. Deze groep neemt een risico, waarschuwt de VEH. Hypotheekverstrekkers verlengen de lening immers niet altijd onder dezelfde voorwaarden. Daardoor kunnen maandlasten onbetaalbaar worden en moet het huis in het uiterste geval worden verkocht.
Banken benaderen klanten met een aflossingsvrije hypotheek vaak zelf over de betaalbaarheid van hun lening. Dit wordt volgens VEH vaak niet op prijs gesteld. Van de ondervraagden wil een meerderheid van 85 procent niet dat de kredietverstrekker contact opneemt om poolshoogte te nemen.
Het afsluiten van volledig aflossingsvrije hypotheken is sinds 2011 niet meer mogelijk. Ook gedeeltelijk aflossingsvrije leningen worden sterk ontmoedigd.
Risico's van aflossingsvrije hypotheek
Volgens financiële toezichthouders in Nederland is de aflossingsvrije hypotheek een verborgen tijdbom die de Nederlandse huizenmarkt op termijn grote problemen kan bezorgen. Pakweg 1,1 miljoen huishoudens hebben er eentje.
Sinds de aanscherping van de regels voor hypotheekrenteaftrek in 2013 worden er veel minder aflossingsvrije hypotheken afgesloten. Maar in de jaren daarvoor was deze hypotheek bijzonder populair, vooral als onderdeel van beleggingshypotheken.
Het idee was: je neemt een aflossingsvrije hypotheek en gaat tegelijk beleggen om met de opbrengst daarvan later de lening af te lossen. Probleem is dat veel van die beleggingspotjes riskant zijn gebleken en mogelijk veel te weinig opleveren om aflossingsvrije hypotheken af te lossen.
Financieel intermediair Van Bruggen Adviesgroep noemde eerder drie risico's waar je op moet letten als je een aflossingsvrij hypotheek hebt:
1. Einde hypotheekrenteaftrek na 30 jaar
Voor alle hypotheken die vanaf het jaar 2001 zijn afgesloten geldt dat de hypotheekrenteaftrek voor maximaal 30 jaar geldt. Ofwel: los je de hypotheek na die tijd niet af, dan gaan je rentelasten fors omhoog.
Als je bijvoorbeeld een aflossingsvrije hypotheek van 250 duizend euro hebt en de hypotheekrente is 3 procent, dan krijg je nu zo'n 40 tot 50 procent van de rentelasten terug via de hypotheekrenteaftrek. Dus aan de bank betaal je 625 euro per maand, maar met hulp van de fiscus is dat netto maar 313 tot 375 euro.
Als de renteaftrek na 30 jaar vervalt en je lost de hypotheek niet af, dan schieten je rentelasten dus omhoog. Het is van belang om daarop te anticiperen.
2. Pensioengat
Niemand doet het graag, maar voor de verre toekomst is het van belang om in de gaten te houden wat je maandinkomen ongeveer zal zijn - zeker als je een aflossingsvrije hypotheek hebt, waar je ook na je pensioen aan vastzit.
Voor gepensioneerden geldt enerzijds dat ze profiteren van lagere belastingtarieven, maar tegelijk is de pensioenuitkering ook lager vergeleken met wat je in loondienst krijgt.
Idealiter bedraagt het pensioen zo'n 70 procent van het gemiddelde loon. Echter, doordat pensioenfondsen de afgelopen jaren fors hebben beknibbeld op het waardevast houden van pensioenen, kan dat fors minder zijn. Zie ook dit artikel op Business Insider.
Je moet dus een beetje gevoel krijgen voor wat je werkelijk aan pensioen denkt te ontvangen, en dat afzetten tegen de mogelijk lasten van een aflossingsvrije hypotheek.
3. Hogere rente
Momenteel zijn hypotheekrentes extreem laag, maar dat hoeft over tien of twintig jaar natuurlijk helemaal niet het geval te zijn. Het kan dus goed zijn dat de rente die je in de toekomst voor een aflossingsvrije hypotheek betaalt, hoger ligt.
Wat dit betreft is het handig om een wat-als-berekening te maken: dus stel de rente op je hypotheek stijgt met 2 procentpunt, hoe pakken de maandlasten dan uit?
Door te kijken naar het renterisico, het toekomstige pensioen en het wegvallen van de hypotheekrenteaftrek, ontstaat een beter beeld over hoe je financiële situatie eruit kan zien op de oude dag. En dus ook of het nu al verstandig is om voorzorgsmaatregelen te nemen.
