Het imperium van de Israëlische miljardair Beny Steinmetz wankelt door een omkoopaffaire in het Afrikaanse land Guinee. Uit de Panama Papers blijkt dat ABN Amro banden heeft met bedrijven die gelieerd zijn aan Steinmetz’ omstreden firma BSGR. ABN ontkent.

Het ‘El Dorado van ijzererts’, zo wordt het Simandou-gebergte in Guinee ook wel genoemd. Voor zover bekend zit er nergens ter wereld zoveel ijzererts in het gesteente als in de 110 kilometer lange reeks heuvels in het West-Afrikaanse land.

In 1997 verkreeg de Brits-Australische mijnbouwgroep Rio Tinto de rechten om erts te winnen in de ijzerrijke regio. Met geschatte kosten van bijna 15 miljard euro is het het grootste mijnbouwproject van Afrika.

Tot in 2008 de toenmalige dictator Lansana Conté uit het niets twee van de vier winningslocaties confisqueert en ze gunt aan Beny Steinmetz Group Resources, het bedrijf van de Israëliër Beny Steinmetz die groot werd in de diamanthandel. Hij verkoopt twee jaar later de helft daarvan voor 2,5 miljard dollar aan de Braziliaanse mijnbouwgigant Valé.

Verdacht van omkoping

Klinkt als een schimmige zaak, vinden ook justitie in de VS, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Zij beginnen in 2013 een strafrechtelijk onderzoek naar de mijnbouwdeal, dat nog steeds loopt.

Steinmetz' BSGR wordt verdacht van het omkopen van de vierde vrouw van de president van Guinee om zo de concessie te bemachtigen. Die vrouw, het voormalig model Mamadie Touré, heeft bekend geld te hebben aangenomen en werkt inmiddels samen met de Amerikaanse inlichtingendienst FBI in het onderzoek naar Steinmetz. De Israëlische miljardair zelf en zijn bedrijf BSGR ontkennen iets fout te hebben gedaan.

Rol ABN Amro

Beny Steinmetz is een voorbeeld van een controversieel figuur waar je als bank liever geen zaken mee doet. Toch onderhoudt ABN Amro banden met de Israëlische zakenman, schrijven het Financieele Dagblad en Trouw dinsdag. Uit onderzoek van beide kranten blijkt dat vijf vennootschappen van BSGR die in Nederland staan geregistreerd ABN Amro als huisbank noemen in hun jaarverslagen.

ABN ontkent zaken te doen met BSGR. "Het bedrijf rond Benny Steinmetz is opgebouwd rond de groep BSGR (waarmee wij niets te maken hebben). Onder deze groep zijn o.a. de mining activiteiten ondergebracht", zegt een woordvoerder.

Wel geeft ABN toe zaken te doen met diamantbedrijf Diacore, dat in handen is van Beny's broer Daniel Steinmetz en een zakenpartner. Op papier zijn er geen banden tussen Diacore en BSGR, maar uit de Panama Papers blijkt dat Beny Steinmetz tot juli 2015 volledig tekenbevoegd was bij Diacor International Limited, een diamantbedrijf van de Diacore-groep dat in 2014 een lening van 36 miljoen euro kreeg van ABN Amro.

Brief van DNB

De affaire rond Steinmetz is opvallend, omdat ABN Amro vorig jaar door De Nederlandse Bank (DNB) op de vingers werd getikt vanwege het onvoldoende screenen van klanten. In een brief aan de bank stelde DNB  bankiers die betrokken zijn bij zakelijke deals zich onvoldoende rekenschap geven van corruptierisico’s.

In het bijzonder noemde DNB het dossier rond de ook in Rusland actieve oliehandelaar Gunvor, een klant van ABN Amro. De Nederlandse grootbank zou signalen van corruptie die al jaren rond Gunvor hangen negeren.

In maart 2014 stelde het Amerikaanse ministerie van Financiën dat president Vladimir Poetin ‘toegang’ heeft tot dit officieel vanuit Cyprus opererende oliebedrijf, en dat ligt zeer gevoelig met het oog op het conflict in Oekraïne en Amerikaanse en Europese sancties die tegen Rusland zijn uitgevaardigd.

Volgens DNB heeft ABN Amro na de bekendmaking van de Amerikanen verzuimd contact op te nemen met het Amerikaanse ministerie van Financiën. ABN Amro stelde dat uit het eigen compliance-onderzoek niet is gebleken dat Gunvor zich niet houdt aan internationale standaarden inzake witwaspraktijken, economische sancties, terrorisme-financiering, omkoping en corruptie.

ABN Amro en Panama Papers

Het is overigens niet voor het eerst dat de naam van ABN Amro in verband wordt gebracht met de gelekte documenten van juridisch advieskantoor Mossack Fonseca. Vorige week berichtten het FD en Trouw dat ABN klanten helpt om via dochterondernemingen in het buitenland af te schermen dat ze eigenaar zijn van offshore-bedrijven.

De Belastingdienst is in gesprek met ABN over de fiscale constructies van de bank. Volgens staatssecretaris Wiebes van Financiën verlopen de gesprekken constructief.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl