Het is 15 april 2000. Het nummer Onderweg van de Brabantse band Abel staat al ruim een maand op nummer één van de top 40 en zanger Joris Rasenberg, dan 25, maakt zich klaar om een optreden te geven bij de TMF Awards. Even later krijgt hij de prijs uitgereikt voor de beste nieuwkomer.

“Het was onwerkelijk”, zegt hij over die periode tegen Business Insider. “We gingen met de band het hele land door om op te treden. Ik vond dat wel mooi, er zit iets van romantiek in om dat als student met je vrienden te mogen meemaken.”

Inmiddels is Rasenberg 44 jaar oud en werkt hij op een middelbare school als muziek- en maatschappijleerdocent. Het commerciële succes met Abel was van korte duur: na Onderweg stond geen enkel nummer meer zo hoog in de top 40. In 2009 verkiezen luisteraars van de Coen & Sander-show de band zelfs tot “de grootste eendagsvlieg van het decennium”.

Hoe kon een studentenband uit Breda uitgroeien tot zo’n groot succes? En hoe ga je ermee om als dat succes plotseling wegvalt? We vroegen het Rasenberg.

Abel: van een café naar de studio

Ten eerste: het was nooit zijn bedoeling om de top 40 te halen. “We waren een coverband”, zegt Rasenberg over Abel. “We probeerden in Breda in cafés te spelen. Dat is met coverwerk veel makkelijker dan met eigen werk, omdat café-eigenaren dan makkelijker kunnen inschatten of hun publiek de band leuk vindt – en dus of er meer bier wordt verkocht. Maar we gingen steeds meer eigen werk schrijven en wilden dat ook spelen.”

Rasenberg en zijn vrienden merkten dat uitbaters van cafés daar niet om stonden te springen: ze konden immers totaal niet inschatten of de eigen nummers zouden aanslaan bij de gasten. En dus nam Abel een eerste demo op, om bij de cafés wat te kunnen laten horen.

"Er stonden zes of zeven nummers op. Ik weet nog dat we erover twijfelden om Onderweg erop te zetten. Het was voor ons toen maar één van de nummers die we hadden geschreven, maar we vonden het niet per se het beste liedje en de demo was al behoorlijk lang. Uiteindelijk hebben we het toch maar gedaan."

Foto: Joris Rasenberg. Beeld: Kippa

En dat is maar goed ook, want de demo kwam in invloedrijke handen terecht. "Hoe het is gebeurd weet ik niet, maar op een of andere manier is die demo bij een platenmaatschappij in Hilversum terechtgekomen. Wij hadden daar geen idee van, maar op een dag nam die maatschappij contact met ons op om te kijken of we iets voor elkaar konden betekenen." Het nummer waar de platenmaatschappij op was aangeslagen? Onderweg.

Vanaf dat moment ging het snel. Rasenberg dook met de rest van de band de studio in om nummers op te nemen. Het plan was om eerst een single naar buiten te brengen waarmee de wereld Abel kon leren kennen, dat werd het nummer 3 dagen zon, om vervolgens Onderweg uit te brengen.

Plotseling succes voor Rasenberg

En toen gebeurde waar de platenmaatschappij op had gehoopt, maar wat Rasenberg zelf niet had zien aankomen: binnen een paar weken schoot het nummer omhoog in de top 40.

"Dat konden we nauwelijks geloven", zegt Rasenberg. "De top 40, daar stonden voor ons gevoel andere bands op waar je tegenop kijkt. Om daar dan zelf tussen te staan… We konden er natuurlijk wel op hopen, maar hadden nooit verwacht dat het echt zou gebeuren."

Het plotselinge succes had grote invloed op de levens van de jongens. "We moesten stoppen met onze opleidingen en met werk. We waren weinig thuis en reisden het hele land door. Dat was op dat moment ons werk en ik vond het wel mooi."

En ook financieel leverde het een leuk bedrag op, zeker omdat Rasenberg tot op dat moment gewend was aan het salaris van bijbaantjes. Met de verkoop van het album verdiende de band 60.000 gulden en dankzij het nummer Onderweg stroomde er 80.000 gulden de kas in.

Maar, benadrukt Rasenberg: "We moesten het met heel veel mensen delen. De band, het management, de platenmaatschappij… Tenzij je een Engelstalige hit schrijft, is het moeilijk om écht rijk te worden met muziek. Maar wij waren studenten, dan is alles wat je meer verdient dan in een café mooi meegenomen."

Na Onderweg blijft het stil

Het klinkt als een jongensdroom, maar als Onderweg na zes weken van de nummer 1 valt, verandert dat. Geen enkele andere single scoort nog zo goed, al maakt Rasenberg met zijn band nog wel twee andere albums. Daarna blijft het stil.

"Onderweg was een nummer dat best wel veel mensen raakte. Waarom weet ik niet, maar zo was het nu eenmaal. Met onze andere nummers was dat minder", zegt Rasenberg.

In het begin viel hem dat zwaar. "Het liefst wil je dat alles wat je uitbrengt goud is, zo werkt het. Het is niet iets waar je tijdens het schrijven continu naar streeft, maar het zou wel mooi zijn als het elke keer gebeurt. Dus ja, natuurlijk is het jammer als dat niet lukt."

Vanaf het moment dat Abel geen hits meer scoorde, merkte Rasenberg dat alles moeilijker ging. Optredens waren lastiger te regelen, deuren gingen minder snel open en de band was minder gemotiveerd. "Er kwam zand in de motor en het was lastig om de boel bijeen te houden."

Foto: Abel op de TMF Awards in 2000. Beeld: Kippa

Sommige bandleden verlieten om die reden Abel en ondertussen moest Rasenberg harder werken om alles draaiende te houden. Ook moest hij soms dingen doen die hij niet leuk vond, maar die commercieel gezien wel nodig waren. Daardoor vroeg hij zich steeds vaker af of dit nog wel was wat hij wilde.

"Na het derde album, dat heel persoonlijk was, zijn we niet meer aan iets nieuws begonnen. We zijn nooit officieel gestopt, maar we wilden ons allemaal op andere dingen richten. Ik had bij die laatste plaat heel veel gegeven, er zat zo veel van mezelf in. Mede daardoor dacht ik: het is wel even genoeg geweest. Ik was het plezier in het schrijven kwijt." Rasenberg wilde ook niet meer zakelijk met muziek bezig zijn. Hij wilde niet schrijven wat scoorde, hij wilde gewoon muziek maken waar hij zelf volledig achter stond.

Plezier in muziek weer terug

Al tijdens zijn carrière als muzikant werkte Rasenberg als muziekdocent op een middelbare school, en daar richtte hij zich na het derde album nog meer op. Inmiddels werkt hij in Breda niet alleen als muziekdocent, maar ook als maatschappijleerdocent en als mentor van een klas. En daar geniet hij van. "Met muziek vertel je je eigen verhaal", legt hij uit. "Als docent ben je juist met de verhalen van anderen bezig, dat vind ik er heel erg leuk aan. En ik kan mijn kennis overbrengen aan anderen."

Zijn leerlingen zijn er totaal niet mee bezig dat Rasenberg ooit een grote hit scoorde. Sterker nog: ze waren toen nog niet eens geboren. Soms herkennen ouders hem tijdens een oudergesprek en vertelt hij tijdens de eerstvolgende les over wat hij allemaal heeft meegemaakt. "Dan gaat het er tien minuten over in de klas en gaan alle kinderen vervolgens weer verder met hun eigen leven. Dat vinden ze belangrijker, en terecht."

Door op een andere manier bezig te zijn met muziek, heeft Rasenberg zijn plezier erin weer teruggevonden. Hij heeft weer zin om muziek te maken en sluit zelfs niet uit dat hij in de komende jaren weer in de studio staat.

Succes is wat je er zelf van maakt

Wat hij heeft geleerd van de afgelopen twintig jaar? Succes is wat je er zelf van maakt. "Toen Onderweg een hit werd, hadden we commercieel succes maar ook creatief succes. Het nummer was een eigen creatie, waar ik nog steeds achter sta, en die door andere mensen werd opgepikt. Het was geen hit die we zelf niet tof vonden, we vonden het zelf oprecht goed. Dat vind ik succesvol."

Maar ook toen hij voor de buitenwereld misschien geen succes had, omdat zijn twee laatste albums het lang niet zo goed deden als hij had gehoopt, vond hij zelf dat hij wél succes had. "Bij die laatste plaat ben ik echt gegroeid in hoe ik schrijf, in het creatieve proces, dat vind ik succesvol van mezelf." Dat het commerciële succes ontbreekt, hoeft dus niet erg te zijn, zolang je zelf maar tevreden bent met wat je doet of maakt.

En nu? "Nu ben ik ouder, ik kan vanuit meer ervaring optreden. Dat voelt heel prettig en dat is ook een vorm van succes. Als ik leerlingen op een goede manier begeleid en ze hebben er wat aan, dan is dat ook succes. En op persoonlijk vlak gaat het goed, dat kun je ook succes noemen. Voor mij is succes niet alleen aan aantallen gekoppeld, ik denk niet dat ik een fijn leven zou hebben als ik succes alleen afmeet aan economische factoren."

Achteraf is Rasenberg ook blij dat hij zich tijdens zijn tijd bij Abel niet alleen op de economische kanten van succes heeft gericht. "We hebben als band altijd onze eigen keuzes gemaakt, zelfs als we dan op een doodlopend pad kwamen. We hebben nooit iets hoeven doen van anderen. Dat wil ik wel meenemen naar volgende projecten: ik wil de regie houden, want alleen dan weet ik zeker dat ik achter alle keuzes sta. Dat is voor mij het belangrijkste."

Lees meer over carrière: