Dat schrijft Het
Financieele Dagblad . Zonder de nieuwe zelfstandigen zonder personeel
(zzp’ers) zou het aantal startende ondernemingen 50.588 lager zijn
uitgevallen dan het aantal faillissementen en opheffingen. Dat blijkt uit
cijfers van de Kamers van Koophandel.

Volgens marktanalist Ivo de Jong van de Kamer van Koophandel zijn de meeste
startende ondernemers actief in de algemene dienstverlening en schrijven zij
zich in zonder kapitaal of voorraad. ‘Het zijn mensen die bezig zijn met
overleven. Er zitten maar een paar echte bedrijven bij.’

Geen banenmotor
De Jong denkt dat de groei van het aantal eenmanszaken verbloemt hoe de
economie er wezenlijk voor staat. "De nieuwe ondernemers vormen geen
banenmotor, ze dragen maar beperkt bij aan de economie", aldus De Jong. "De
traditionele ondernemer met een businessplan, kapitaal, voorraad en de wens
om te groeien is een uitstervend ras."

Volgens Alfred Kleinknecht, hoogleraar economie van innovatie aan de
technische universiteit Delft, tonen de cijfers een verontrustend beeld. In
perioden van laagconjunctuur is het normale beeld een krimp van het aantal
ondernemingen. Dat de eensmanszaken desalnietttemin blijven groeien geeft
volgens Kleinknecht aan dat "een groot deel van de aanwas recent ontslagen
moet zijn". "Vroeger vonden zij opvang in wao of vut-regeling, nu worden ze
gedwongen zzp’er en dat is geen goed teken", aldus Kleinknecht, die de
theorie voorstaat dat een groeiende flexibilisering een slechte invloed
heeft op productiviteit en innovatie van een land.

Ook hoofdeconoom Michiel Vergeer van het Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS) vermoedt dat veel startende ondernemers "in toenemende mate marginalen
zijn die geen wezenlijke economische activiteiten laten zien". Het CBS
hanteert een andere definitie van zelfstandigen zonder personeel die pas als
zodanig meegeteld worden bij een minimum van 15 uur per week betaald werk.
Volgens die definitie kromp het aantal zzp’ers met ruim 20.000 in het derde
kwartaal van 2009 ten opzichte van een jaar eerder, zo maakte het CBS
onlangs bekend.

Minder inkomen
In dezelfde periode bleek ook het inkomen van zzp'ers met gemiddeld 12 procent
te zijn gekrompen. Vergeer: 'Ook wij zien vooral een toename van starters in
de algemene dienstverlening. Grote kans dat de groeiende aanwas de tarieven
verder onder druk zet wat weer leidt tot minder volwaardige economische
activiteit.'

Ook in het crisisjaar 2008 vormden de zzp'ers al een substantieel deel van het
aantal startende ondernemingen. Dat jaar kreeg Nederland er 4.429 bedrijven
bij. Met aftrek van het aantal nieuwe eenmanszaken slaat die groei echter om
in een krimp van in totaal 35.577.

In datzelfde jaar constateerde het ministerie van Sociale Zaken al dat bijna
40 procent van het totaal aantal zzp'ers feitelijk alleen zijn of haar eigen
arbeid aanbiedt en daarmee alleen in juridische status verschilt van andere
groepen werkenden.

Twijfel over belang zzp-er
Het beeld over het belang van de zzp'er voor de welvaart verschuift. Nog maar
in 2007 noemde staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken de
zzp'er van belang voor innovatiekracht en werkgelegenheid in Nederland. Nu
twijfelen economen daaraan. De zzp'er lijkt vooral een slachtoffer van een
reorganisatie die voor zichzelf begint om het hoofd boven water te houden,
en minder om een bedrijf op te bouwen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl