Op zaterdag 1 april organiseert makelaarsvereniging NVM de Open Huizen Dag. Duizenden woningzoekers kunnen zonder afspraak vrijblijvend woningen bezichtigen. Maar is het voor potentiële kopers ook handig om een aankoopmakelaar mee te nemen?

Anderhalf jaar geleden, toen kopers over elkaar heen struikelden in een extreem krappe huizenmarkt, was de keuze voor een aankoopmakelaar niet heel ingewikkeld. Een aankoopmakelaar kon je helpen om een bezichtiging te regelen, vaak nog voordat een huis op Funda.nl verscheen. Zo had je een streepje voor en dat gaf soms net wat meer kans om een gewild huis te kunnen kopen.

Maar de huizenmarkt is gekanteld. Woningen zijn goedkoper geworden en economen verwachten dat de daling van huizenprijzen nog even aanhoudt. Het aanbod van te koop staande woningen groeit en de concurrentie tussen kopers neemt af. Ook wordt er minder overboden op koophuizen en daalt het aantal bezichtigingen.

Toch zitten we nog niet in een kopersmarkt. Hoeveel keuze kopers hebben, valt af te lezen aan de krapte-indicator van de Nederlandse Vereniging van Makelaars. Volgens de laatste meting is deze gestegen naar 3,2. Dat betekent dat kopers gemiddeld uit 3,2 woningen kunnen kiezen. Een meting onder 5 geeft een verkopersmarkt aan. Van een kopersmarkt spreekt men pas bij een meting van 10.

De hamvraag is of het in de huidige markt zin heeft om met een aankoopmakelaar in zee te gaan. Business Insider neemt vier overwegingen door om wel of niet een aankoopmakelaar in de arm te nemen. Daarvoor spraken we met woordvoerder Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis.

1) Eerder toegang tot woningaanbod

Wellicht de belangrijkste reden om een aankoopmakelaar te nemen is dat hij of zij eerder toegang heeft tot woningen die op de markt zijn gekomen. Het kan tot enkele weken duren voordat aangeboden huizen op Funda.nl verschijnen, merkt De La Porte op.

Sommige huizen worden helemaal niet op Funda.nl aangeboden, dat heet een stille verkoop. Een aankoopmakelaar heeft wel toegang tot deze woningen.

Als je eerder informatie krijgt over een huis, heb je iets meer tijd om te bedenken of je de woning wilt bezichtigen en is de kans kleiner dat er al geen mogelijkheden meer zijn voor een bezichtiging. Een tijdsvoorsprong is misschien in de huidige markt wat minder essentieel, maar het is altijd een voordeel.

2) Geef werk uit handen

Bij het kopen van een huis moet je flink onderzoek doen, geeft De La Porte aan. "Is de locatie van de woning gunstig? Is het huis goed gerenoveerd of moet er nog veel gebeuren? Is de tuin goed ingericht? Wie zijn de buren?" En er zijn nog veel meer vragen.

Een aankoopmakelaar kan een deel van dit onderzoek op zich nemen. Daarvoor moet je met hem of haar gaan zitten om al je wensen op een rijtje te zetten. "Het aantal vierkante meters, je budget, een woning die turnkey is of niet, dat zijn allemaal dingen die je bespreekt met een makelaar en die gaat een voorselectie voor je maken", aldus De La Porte.

Het is belangrijk om te beseffen dat een aankoopmakelaar geen bouwkundige is. De meeste technische aspecten van de woning kun je het beste via een bouwkundige keuring laten controleren. Daarvoor kun je voorbehoud van financiering afspreken, als je gaat bieden.

Nadat je hebt geboden op een huis, kun je de onderhandelingen via een aankoopmakelaar laten verlopen.

3) Ervaren advies

Een andere reden om een aankoopmakelaar in te schakelen, is professioneel advies. "Een makelaar kijkt met andere ogen naar de woningmarkt", zegt De La Porte. "Hij is niet emotioneel betrokken zoals de koper. Hij kan ervoor zorgen dat belangrijke zaken die vaak over het hoofd worden gezien, meegenomen worden. Zoals de locatie van de woning naast een station en of er voldoende ruimte is."

Daarnaast kan een makelaar een goede inschatting maken of de vraagprijs te hoog of te laag is en advies geven hoe hoog je moet bieden. Als je een huis mooi vindt, ben je mogelijk sneller bereid om er veel voor te betalen. Een afgewogen advies van een aankoopmakelaar kan je in dat geval vele duizenden euro's schelen.

Verder heeft een aankoopmakelaar ruime ervaring met het doornemen van koopovereenkomsten. Hij kan kijken of er gekke dingen in de overeenkomst staan en letten op de 'kleine lettertjes'.

4) Een aankoopmakelaar kost geld

De keerzijde van het inschakelen van een aankoopmakelaar, is dat dit geld kost. Meestal vraagt een makelaar een percentage van de aankoopsom in ruil voor zijn of haar diensten, maar het kan zijn dat je een vast bedrag moet betalen. Sowieso kun je over de kosten onderhandelen, zegt De La Porte.

Het is waarschijnlijk een goed idee om een vaste courtage af te spreken. Door de courtage te laten afhangen van de aankoopsom, geef je verkeerde prikkels: de makelaar verdient meer, als jij een duurder huis koopt. Hij of zij is dan mogelijk geneigd om een hogere biedingsprijs te adviseren.

Een gemiddelde courtage van een aankoopmakelaar ligt tegenwoordig tussen de 1 en 2 procent van de verkoopprijs van een woning, aldus De Hypotheker. Volgens Funda betaal je tegenwoordig tussen 3.000 en 5.000 euro aan een aankoopmakelaar voor de volledige begeleiding bij het koopproces.

Weeg de kosten dus goed af tegen de voordelen die een aankoopmakelaar je kan bieden. In de huidige markt is een aankoopmakelaar niet meer een 'must', maar wellicht wel 'nice to have'.

Lees meer over de huizenmarkt: