Als het aan het kabinet Rutte 3 ligt gaan we allemaal een stuk gezonder leven. Stoppen met roken, minder naar de snackbar en gematigder drinken, luidt het staatsadvies.
Hoe de regering dat voor elkaar wil krijgen, valt te lezen in het Nationaal Preventieakkoord dat vrijdag werd gepresenteerd door staatssecretaris Paul Blokhuis van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
De maatregelen die in dit rapport staan zijn het resultaat van maandenlang overleg tussen het kabinet, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Minus de tabaksindustrie.
De doelstellingen van Blokhuis zijn ambitieus: in 2040 moet minder dan 5 procent van de Nederlanders roken (nu rookt zo’n 23 procent); minder dan 38 procent van de Nederlanders heeft over 22 jaar last van overgewicht (nu 49 procent); en minder dan 5 procent van de Nederlanders drinkt in 2022 overmatig (nu grofweg 8 procent).
Waar bemoeit Vadertje Staat zich mee? Zul je misschien denken. Hoe (on)gezond ik leef, bepaal ik toch zeker zelf? Maar jaarlijks overlijden 35.000 Nederlanders aan de gevolgen van ongezond leven, zo staat in het preventieakkoord. En daar wil de overheid iets aan doen.
De voorgestelde maatregelen zijn deels bedoeld om een gezondere levensstijl aan te moedigen. Maar er zit ook een flinke stok achter de deur, waar zeker drank- en tabaksproducenten niet al te blij mee zullen zijn.
We nemen 7 opvallende actiepunten door:
Een pakje sigaretten wordt duurder, shag trouwens ook
De accijns op tabak gaat omhoog. Dat gaat stapsgewijs, ieder jaar betaalt de roker iets meer voor zijn pakje sigaretten of shag. In 2023 ben je voor een pakje met 20 sigaretten 10 euro kwijt, tegen 7 euro nu.
Dit voelt de roker in zijn of haar portemonnee en dat is ook de bedoeling. Van de eerder genoemde 35.000 doden als gevolg van een ongezonde levensstijl overlijden er jaarlijks 20.000 aan de gevolgen van roken.
Roken? Niet waar de kinderen bij zijn
De tabaksindustrie zit al enige jaren op het Haagse strafbankje en mocht niet aanschuiven bij het overleg om roken tegen te gaan. Met als resultaat dat op het gebied van roken veruit de meest vergaande maatregelen zijn genomen.
Kinderen staan bij deze maatregelen voorop en dus is roken vanaf 2020 verboden bij alle kinderboerderijen en kinderopvanglocaties en vanaf 2025 bij alle speeltuinen.
En daar houdt het niet op: vanaf 2025 kan je ook bij sportverenigingen geen sigaretje meer opsteken, evenmin als bij ziekenhuizen en andere zorginstellingen.
Stoppen met roken valt onder de basisverzekering...en sigaretten worden onzichtbaar
Vanaf 2020 komt hulp bij stoppen met roken bij alle zorgverzekeringen in het basispakket. Dat wil zeggen dat de kosten van een programma om roken op te geven worden vergoed.
Iets waar de tabaksindustrie zeker niet blij mee zal zijn is het voornemen om sigaretten en shag vanaf 2020 niet meer zichtbaar uit te stallen bij verkooppunten, onder meer in supermarkten.
Ook wil het kabinet onderscheidende verpakkingen verbieden en standaard donkergroen-bruine kleuren voorschrijven.
Minder broodjes bal, meer broodjes gezond in de sport-, bedrijfs- en schoolkantine
Gezonde(re) voeding moet ook de norm worden. Vanaf 2020 gaat dat gelden voor sportclubs en scholen: voor leden en bezoekers, leerlingen en docenten.
Metertje bier na de voetbalwedstrijd? Over ruim twintig jaar niet meer
Zomaar achter de bar staan in de sportkantine? Wie alcohol schenkt moet uiterlijk in 2025 een speciale cursus doen om de leeftijdsgrens voor alcohol goed te kunnen handhaven...en vanaf 2040: geen happy hours en meters bier meer in de sportkantine.
Een einde aan de vele vinkjes, labels en stickers: er komt een duidelijk voedselkeuze logo op de verpakkingen van producten
De overheid komt met een nieuw voedselkeuzelogo, uiterlijk in 2020. "Dat moet nadrukkelijk aansluiten bij de manier waarop mensen hun keuzes maken, begrijpelijkheid voor de consument is leidend", aldus het preventieakkoord.
De criteria van de Schijf van Vijf moeten terugkomen in het nieuwe logo.
Geen alcoholreclames langs de lijnen en kindermarketing in de buurtsuper
Jongeren moeten minder in aanraking komen met alcoholreclame. Concreet betekent dit dat amateursportclubs vanaf 2019 geen nieuwe contracten meer afsluiten voor alcoholreclame langs de sportvelden. Uitfaseren dus.
Ook verwacht het kabinet dat drankfabrikanten en verstrekkers van alcohol, zoals slijterijen, met "oplossingen" komen om jongeren minder bloot te stellen aan alcoholreclames. Daar krijgen ze tot 2021 de tijd voor.