- Ponzi- en piramideschema’s, die hun oorsprong vinden in de late 19e eeuw, zijn tegenwoordig ook aanwezig in de cryptosector.
- Criminelen doen zich vaak voor als behulpzame medewerkers met de misleidende intentie om het slachtoffer te helpen, om deze in werkelijkheid te bestelen.
- Na te zijn opgelicht, moeten slachtoffers zo snel mogelijk actie ondernemen om verdere financiële schade te voorkomen.
Crypto scams bedreigen zowel nieuwe als ervaren investeerders. Hoewel de cryptomarkt vol zit met kansen en investeringsmogelijkheden, brengt het ook risico’s met zich mee, waaronder het verlies van kapitaal. Helaas blijken crypto scams hier een behoorlijke bijdrage aan te leveren.
Chainalysis, een crypto-analyseplatform, rapporteerde in 2022 dat oplichters meer dan $3,8 miljard stalen via crypto scams. Oplichters passen vaak oude en bekende trucs toe, maar er duiken ook minder bekende oplichtingsvormen op. Als je begrijpt hoe deze scams werken, herken je ze gemakkelijker en voorkom je dat je slachtoffer wordt.
Oude trucs in een nieuw jasje
Oplichters trekken bij crypto scams vaak oude trucs uit de kast, aangepast aan de digitale wereld. Neem bijvoorbeeld ponzi- en piramideschema’s, een al sinds 1870 gekende oplichtingspraktijk. Bij deze schema’s betalen nieuwe investeerders het rendement van eerdere investeerders. Zodra de aanvoer van nieuwe investeerders opdroogt, klapt het hele schema in elkaar, met vele verliezers als gevolg.
De afgelopen jaren hebben Initial Coin Offerings (ICO’s) een nieuwe deur voor fraudeurs geopend. Een ICO is in principe een investeringsronde waarin cryptoprojecten fondsen werven voor ontwikkeling van hun project. Sommige oplichters gebruiken deze ICO’s als een manier om investeerders te lokken met valse beloftes en hoge rendementen. Zij zetten investeerders aan om geld te steken in een project dat in werkelijkheid niet bestaat. Als het geld binnen is, verdwijnen de oplichters en zijn investeerders hun investering kwijt.
Oplichters doen zich voor als behulpzame medewerkers
Hoewel boilerroomfraude minder bekendheid is dan ponzischema’s en ICO-scams, zorgt het voor evenveel schade. De oplichter doet zich voor als je ‘persoonlijke accountmanager’ en belooft hoge rendementen op investeringen in cryptocurrencies of fondsen. In werkelijkheid bestaan deze cryptocurrencies niet en beroven ze de nietsvermoedende slachtoffers van hun geld.
In het geval van tech support fraude verkoopt een oplichter zichzelf als supportmedewerker van een bekende crypto-onderneming, zoals een exchange of broker. Deze zogenaamde medewerker beweert dat je account is gehackt, dat je een virus hebt of dat je een software-update moet uitvoeren. Als ‘oplossing’ voor het probleem vragen ze om een betaling in cryptocurrency. Soms verzoekt de oplichter zelfs om toegang tot je computer of crypto wallet, om vervolgens je financiële middelen te stelen.
Oplichters richten zich ook op mensen die cryptocurrencies hebben verloren. In deze scam presenteren oplichters zich als een dienst die verloren cryptocurrencies kan herstellen na een mislukte transactie of fraude. Ze beloven hulp en vragen om een vooruitbetaling in crypto, maar in werkelijkheid kunnen ze niets doen om de verloren crypto terug te krijgen en zijn slachtoffers hun geld kwijt.
Herken crypto scams en wapen jezelf tegen oplichting
Het voorkomen van slachtoffer worden begint bij het herkennen van crypto scams. Hoewel oplichters steeds professioneler te werk gaan, zijn er een enkele kenmerken die helpen een crypto scam te herkennen:
· Oplichters beloven grote rendementen en gegarandeerde winsten. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo.
· Oplichters proberen vaak toegang te krijgen tot je persoonlijke accounts, zoals bankrekeningen, crypto wallets en exchange-accounts. Houd persoonlijke informatie altijd privé en deel deze met niemand.
· Wees sceptisch over beloftes die te mooi klinken. Oplichters bouwen vaak intensieve relaties op met hun slachtoffers en beloven hen te helpen.
· Neem tijd om een cryptoproject of bedrijf te onderzoeken voordat je erbij betrokken raakt. Kijk naar de mensen achter het bedrijf, verdiep je in hun geschiedenis en zoek naar ervaringen van andere gebruikers.
· Veel scams spelen in op een gevoel van urgentie, zoals strakke deadlines, beperkte aanbiedingen of gemiste kansen. Neem altijd voldoende tijd voordat je een beslissing maakt.
Slachtoffer van een crypto scam geworden?
Vermoed je dat je slachtoffer van een crypto scam bent geworden? Beëindig dan onmiddellijk alle communicatie met de oplichters, verzamel bewijs en rapporteer de oplichting aan bevoegde instanties zoals de politie. Neem ook contact op met de organisatie wiens naam de oplichters misbruikten. Als de oplichters toegang hebben verkregen tot je account, verander dan meteen je wachtwoorden en beveilig gerelateerde accounts met nieuwe wachtwoorden en tweestapsverificatie.
Veilig handelen start bij het kiezen van een veilige crypto exchange, zoals Bitvavo. Deze gereguleerde Nederlandse crypto exchange staat onder toezicht van DNB en AFM en biedt meer dan 180 verschillende cryptocurrencies aan. Je kunt ze kopen met iDEAL, Bancontact, PayPal of een van de andere betaalmethoden.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Bitvavo.