‘Eerst denken, dan doen’ luidt een wijs advies. Maar dat denken blijkt lang niet altijd logisch. Tijdens BusinessBoost Experience vertelt Anna Dijkman hoe jouw brein werkt. En hoe je met die kennis een betere ondernemer wordt.
Anna Dijkman is gedragspsycholoog. Die kennis gebruikte ze eerst als financieel journalist. Nu is ze hoofdredacteur van het Economisch Bureau van ING. Ze is gefascineerd door ons brein. En vooral: hoe dat soms een spel met ons speelt.
Dit zijn volgens Dijkman de vijf grootste valkuilen van ons brein.
1. Je brein krijgt graag gelijk
Iedereen weet dat je in je bedrijf ook tegenstand moet organiseren. Toch vinden we medewerkers die dwars liggen vaak lastig. Zij vliegen er als eerste uit. Anna: “Dat komt omdat het overwinnen van tegenstand tijd en energie kost. Ondernemers gebruiken die liever voor andere, meer positieve zaken. Maar diep van binnen worden veel mensen ook onzeker van tegenstand.
Ons brein zoekt namelijk voortdurend naar bevestiging.” Kortom, je denkt dat je iemand ontslaat omdat hij/zij niet in het team past. Maar in werkelijkheid klaagt je brein dat iemand jouw ego onvoldoende streelt. Tip: sta jezelf toe om je ongemakkelijk te voelen bij medewerkers die ‘lastig’ zijn en maak gebruik van hun tegendraadse kijk om je onderneming beter te maken.
2. Je brein lijdt niet graag verlies
Je denkt dat je zakelijke besluiten puur rationeel neemt? Eén ding waar je brein absoluut niet tegen kan is verlies lijden. Loss aversion maakt dat ondernemers te lang vasthouden aan verkeerde strategieën en niet-winstgevende producten. Het is precies waarom gokkers in het casino toch nog één keer extra geld inzetten: dit keer zal het ze lukken! Tip: laat je niet leiden door de vraag hoeveel energie en geld iets al heeft gekost, maar door de vraag hoeveel energie en geld er nog nodig is om iets tot een succes te maken.
3. Je brein hoort wat het wil horen
We denken dat we op basis van informatie afgewogen besluiten nemen. Dat klopt, maar helaas kent ons brein veel meer waarde toe aan informatie die past bij wat we al denken en vinden dan aan informatie die daar tegenin gaat. Deze ‘confirmation bias’ wordt in de hand gewerkt door algoritmes die onze computers en smart phones zogenaamd ‘slim’ maken.
Anna: “Als je iets googled krijg je vooral resultaten die aansluiten bij je zoekverleden. Google is niet sterk in het vinden van informatie die radicaal afwijkt van wat je al weet.” Tip: zoek op wat je wil vinden maar ook op het tegenovergestelde. De termen “vaccinatie autisme” en “vaccinatie geen autisme” leveren hele andere zoekresultaten op.
4. Je brein overschat zichzelf
In een eerlijke bui vertellen ondernemers dat zij zichzelf slimmer en beter vinden dan concullega’s. Daarom hebben zij ook succes waar anderen falen. Ook hier speelt je brein weer een spelletje. Als je succes hebt vindt je brein dat je dit volledig aan je eigen talent te danken hebt. Mislukt iets, dan kijken we ineens veel meer naar externe factoren.
Anna: “Optimisme maakt dat veel ondernemers doorzetters zijn. Dat is goed. Maar waar optimisme overgaat in zelfoverschatting, doemen onverantwoorde financiële uitgaven op en te lang vasthouden aan slechte ideeën.” Tip: neem financiële besluiten op basis van cijfers en rationele overwegingen, en pas op met intuïtie.
5. Je brein verheft de uitzondering tot regel
We lezen graag over succesvolle ondernemers. En we denken dat we veel van hen kunnen leren. Maar Steve Jobs en Elon Musk zijn uitzonderingen. Het gros van de ondernemers heeft gemiddeld succes. Ons brein weigert echter de middelmaat als norm te aanvaarden.
Anna Dijkman – ING Economisch bureau
Anna: “We laten ons graag inspireren door ondernemers die als enigen ergens in geloofden en uiteindelijk wereldsucces kregen. Maar verdiep je ook eens in ondernemers die als enigen ergens in geloofden en failliet gingen. Zij zijn veruit in de meerderheid en ook van hen valt veel te leren.”
Meer weten over de spelletjes die het brein met ons speelt? Kom naar één van de BusinessBoost Experiences bij jou in de buurt en bezoek de workshop van Anna Dijkman. Schrijf je hier in.