De Ierse prijsvechter Ryanair is in 2016 het Duitse Lufthansa voorbijgestreefd als de Europese luchtvaartmaatschappij met de meeste passagiers.
Lufthansa meldde dinsdag vorig jaar in totaal 110 miljoen passagiers te hebben vervoerd. Ryanair had eerder al laten weten dat er wel 117 miljoen mensen in zijn toestellen zaten.
Lufthansa, waarbij ook Eurowings, Swiss en Austrian Airlines horen, zag zijn passagiersstroom slechts met bijna 2 procent aantrekken, terwijl Ryanair 15 procent groei liet zien.
Bij concurrenten IAG (het moederbedrijf van British Airways en Iberia) en Air France-KLM kwam het aantal reizigers uit op respectievelijk 101 miljoen en 93 miljoen.
Met het nobele doel 'vliegen voor iedereen betaalbaar te maken', lanceerde Ryanair in 1985 een dienstje tussen het Ierse Waterford en Londen Gatwick. Het bedrijf vloog met een propellervliegtuigje; 5000 passagiers maakten in het eerste jaar gebruik van de dienst.
Een jaar later ging de prijsvechter de strijd aan met de Ierse nationale maatschappij Aer Lingus op de route Londen-Dublin.
In de jaren daarna voerde het bedrijf de frequentie van de vluchten op en breidde de vloot vrolijk uit. De tickets bleven goedkoop, maar van kostenbeheersing hadden de Ieren toen nog geen kaas gegeten. In vier jaar tijd liep het verlies op tot 20 miljoen Ierse pond (ruim 25 miljoen euro).
Een echte prijsvechter
Begin jaren negentig besefte het bedrijf dat het anders moest. Het roer ging radicaal om. Ryanair werd een echte 'lage-prijzen-weinig-service-maatschappij', ze kopieerden het Southwest-concept. Het bedrijf schrapte niet-rendabele routes en de propellerkistjes gingen de deur uit. Ryanair verlaagde de prijzen op de routes die overbleven met 70 procent.
Meteen werd de maatschappij geconfronteerd met de eerste echte luchtvaartcrisis in 1991, veroorzaakt door de Golfoorlog. Ondanks die crisis schreef Ryanair juist in dat jaar voor het eerst zwarte cijfers.
De volgende jaren gebruikte het bedrijf om het netwerk aan de andere kant van Het Kanaal uit te breiden. In 1994 kochten de Ieren hun eerste Boeing. Voor de grote doorbraak moest het bedrijf wachten op de Europese Unie.
Toen die in 1997 het luchtverkeer dereguleerde, was de weg vrij voor Ryanair om de vleugels uit te slaan naar het Europese vasteland. Na het opzetten van verbindingen van en naar Stockholm, Oslo, Parijs en Brussel - of secundaire luchthavens bij die steden althans - leek het erop dat Ryanair even pas op de plaats maakte.
In datzelfde jaar 1997 was het bedrijf bezig met een beursgang. "Om de medewerkers de kans te geven een stukje Ryanair te kopen", zo heette het. In eerste instantie kreeg het aandeel een notering aan de beurzen van Dublin en New York, later volgde Londen.
Rechtszaak Lufthansa
Het duurde tot het voorjaar van 2000 voordat Ryanair weer een aanzienlijke uitbreiding van het routenetwerk bekendmaakte. Het nam Italië, Schotland en Duitsland op in het vluchtschema. In Duitsland koos Ryanair voor de luchthaven Hahn - vanwege de lagere kosten op regionale vliegvelden - en doopte die om tot Frankfurt Hahn. Net als bij de Ieren de Belgische luchthaven Charleroi voortaan als 'Brussels South (Charleroi)' of het piepkleine Weeze bij Nijmegen als 'Düsseldorf-Weeze' door het leven ging.
Lufthansa liet onmiddellijk de tanden zien. Hoewel de Duitse nationale maatschappij zei nauwelijks angst te hebben voor de komst van Ryanair, ging ze wel naar de rechter. Lufthansa wilde niet dat Ryanair de naam Frankfurt gebruikte voor Hahn, dat ruim 100 kilometer ten westen van de stad ligt. Uiteindelijk kwam Ryanair als winnaar uit de rechtszaak.
Zakelijke reiziger
De Ierse prijsvechter is sindsdien sterk gegroeid als aanbieder van goedkope vluchten voor vakantiegangers. Tickets bij Ryanair zijn voordelig, maar daarvoor betaal je dan ook een prijs. Vechten om een plek, gedoe over het formaat van de handbagage en de knieën van je achterbuurman in je rug.
Voor de meeste mensen die voor hun werk vliegen, is het voldoende reden om Ryanair te mijden. Toch wil de budgetvlieger die groep ook binnenhalen om verder te groeien.
Voor iets meer geld krijgt een zakelijke reiziger sinds enkele jaren meer beenruimte, mag hij iets meer handbagage meenemen en kan hij ook op de dag van vertrek zonder extra kosten het reisschema aanpassen.
Tot voor kort vloog de maatschappij voornamelijk vanaf goedkope secundaire airports. Maar tegenwoordig vliegt Ryanair in toenemende mate vanaf grotere, duurdere luchthavens zoals Schiphol of Kopenhagen. Zakenreizigers geven nu eenmaal de voorkeur aan directe verbindingen tussen de belangrijkste Europese steden.