Tot verbazing van velen heeft Donald Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen gewonnen. Net als bij het referendum over de Brexit, zaten de opiniepeilers er behoorlijk naast; bijna elke swingstate ging naar Trump, terwijl over het algemeen werd gedacht dat Hillary Clinton die wel zou winnen.
De Amerikaanse verkiezingen van 2016 zijn waarschijnlijk nog jaren onderwerp van analyse en discussie, maar de eerste mogelijke verklaringen duiken al op:
1: Het aantal laagopgeleide blanken werd onderschat
Opiniepeilers peilen uiteraard niet de mening van de hele bevolking, ze werken met representatieve steekproeven. Daarbij wordt rekening gehouden met de samenstelling van de bevolking, zodat de steekproef representatief is.
Volgens Geoff Garin, een ervaren opiniepeiler en aanhanger van Clinton, zijn er fouten gemaakt bij het samenstellen van die steekproeven. Hij zegt tegenover Politico dat het aantal blanke laagopgeleiden dat naar de stemhokjes is gegaan, erg is onderschat. En het was juist die groep bij wie Trump veel aanspraak maakte.
Daarnaast is volgens Garmin de invloed van de andere bevolkingsgroepen, zoals Latino’s, in Amerika juist overschat. Er werd gedacht dat die groepen Clinton aan een meerderheid zouden helpen.
2: Mensen zijn bang om voor hun mening uit te komen
Een bekend fenomeen in de politieke-communicatiewetenschappen is de zogenoemde ‘social desirability bias’; het idee dat mensen liever niet zeggen dat ze voor een bepaalde kandidaat willen stemmen, maar dat in de anonimiteit van het stemhokje wel degelijk doen. Dit effect kan bijvoorbeeld voorkomen bij partijen die zich afzetten tegen de elite.
Cliff Zukin, een politicoloog aan de Rutgers University in New Jersey, zegt tegenover New York Daily News dat dit effect het peilen erg moeilijk heeft gemaakt tijdens deze verkiezingen.
“We hebben nog nooit verkiezingen gehad tussen twee kandidaten aan wie mensen zo’n hekel hadden”, aldus Zukin. “Men voelt dat ze zichzelf moeten verdedigen, wat ze ook kiezen.”
Rasmussen, een rechts-georiënteerd peilingsbureau, bracht in augustus een rapport uit waaruit bleek dat er een “stille Trump-aanhang” was; mensen die wel voor Trump wilde stemmen, maar daar niet voor uit durfden te komen.
3: De opiniepeilers wisten het eigenlijk ook niet, maar waagden een gok
Mona Chalabi, die bijna twee jaar werkte voor opiniepeiler Nate Silver, schrijft in een artikel in The Guardian dat veel opiniepeilers het eigenlijk ook niet wisten. Ze weten dat de cijfers de verkiezingen niet accuraat kunnen voorspellen, maar besluiten volgens haar om alsnog rapporten uit te brengen om de reputatie hoog te houden.
“Waar zou een analist als Silver zijn als hij simpelweg zou zeggen dat hij het niet wist? Het is niet alleen FiveThirty Eight (de site van Silver, red.). De New York Times had het fout, evenals Reuters, NBC News en veel anderen. Bijna iedereen had het fout, omdat ze de verleiding niet konden weerstaan om een gok te wagen over het gedrag van mensen.”