De eerste werkdag in je nieuwe baan kan een van de meest gedenkwaardige – en wellicht stressvolle – dagen van je carrière zijn.
Je bent hebt de zware sollicitatieprocedure overleefd – uren aan je cv gewerkt, dagen aan de voorbereiding op gesprekken, weken om indruk te maken op je nieuwe werkgever – en nu je de baan eenmaal hebt, moet je gaan voldoen aan hoge verwachtingen.
“De meeste mensen kunnen zich van elke baan de eerste dag nog wel herinneren, vanwege de verhoogde druk om te presteren”, zegt Lynn Taylor, auteur van Tame Your Terrible Office Tyrant: How to Manage Childish Boss Behavior and Thrive in Your Job, tegen Business Insider. “Maar je kunt die druk verlichten door je net zo goed voor te bereiden op je eerste werkdag als op de sollicitatiegesprekken die je hebt gehad.”
David Parnell, consultant, coach en auteur, zegt tegen Business Insider dat het makkelijk en verleidelijk is om passief mee te lopen met “de HR-rondleiding die je meestal krijgt aan het begin van je eerste werkdag”.
Er zijn misschien formulieren om in te vullen, video’s om te bekijken, mensen om te ontmoeten, “en meestal nog geen heel specifieke taken die met jouw functie te maken hebben”, aldus Parnell. “Maar die passieve houding is niet per se goed. De eerste dag zet de toon voor de rest van jouw bestaan in het bedrijf en de relaties met je collega’s.”
Hier zijn 26 dingen die succesvolle mensen doen op hun eerste werkdag:
1. Bereid je voor en stel vragen
Life- en carrièrecoach Mark Strong zegt tegen Business Insider dat hoewel de eerste dag meer om luisteren draait, je zeker vragen kunt stellen, en dat zeker moet doen als het nodig is.
"Hiermee laat je zien dat je nieuwsgierig bent en graag wilt leren", aldus Strong. "Maar pas op dat je niet té veel vragen stelt. Je hebt genoeg tijd om de kneepjes van het vak te leren."
Volgens Lynn Taylor is het een goed idee om praktische en algemene vragen op te schrijven waarmee je meer te weten komt over hoe je succesvol kunt worden in je nieuwe rol.
"Je weet nu genoeg over het bedrijf om meer diepgaande vragen te stellen", aldus Taylor. "Houd een lijstje met vragen paraat voor managers die je verwacht te ontmoeten op je eerste dag. Zorg ook dat je een contactpersoon bij HR hebt voor als je echte beginnersvragen hebt op je eerste dag."
2. Bereid een elevator pitch voor
Zorg dat je een praatje van 30 seconden klaar hebt over wie je bent en wat je hiervoor hebt gedaan. Het is volgens Taylor te verwachten dat je nieuwe collega's je daarnaar gaan vragen.
Bereid ook een omschrijving van je nieuwe positie en taken voor, voor de mensen die jouw functie niet precies begrijpen of gewoon een gesprekje bij de koffieautomaat willen aanknopen.
3. Kom te vroeg
Kom minstens een kwartier te vroeg aan, adviseert Teri Hockett, CEO van vrouwencarrièresite What's For Work?
"Als je de route van huis naar werk nog niet hebt afgelegd, oefen deze dan een paar keer tijdens de spits zodat je weet hoe lang het ongeveer duurt", aldus Hockett tegen Business Insider.
4. Breng de sociale pikorde in kaart
Twee van de belangrijkste factoren voor het slagen bij je nieuwe werkgever: goed omgaan met je collega's en ook weten met welke je het best kunt aanpappen.
"In bijna elke werkomgeving vind je kliekjes, en de ene heeft een betere relatie met het management dan de andere", aldus Parnell. "Als je carrière wilt maken binnen je nieuwe bedrijf, is het nodig om jezelf met de juiste mensen te omringen."
Volgens Parnell is het ook belangrijk dat je vanaf dag 1 op de kantoorpolitiek let. "Macht is een interessant, belangrijk en soms een ongrijpbaar element in de werkomgeving. Het is cruciaal om de hiërarchie in de organisatie in kaart te brengen. Macht manifesteert zich op verschillende manieren, dus alleen naar ieders functietitel en -niveau kijken is niet altijd genoeg. Je moet echt in de smiezen krijgen hoe de interne machtsverhoudingen liggen."
5. Ontspan
Terwijl je zo strategisch bezig bent, is het ook belangrijk dat je niet vergeet om te ontspannen. Je moet natuurlijk wel productief zijn op je eerste dag.
"Zorg dat je goed uitgerust en voorbereid bent. Je gaat vandaag opvallen als nieuweling, dus zet je beste beentje voor", aldus Taylor.
6. Lach
"Het heeft je misschien de nodige tijd en moeite gekost om deze baan binnen te slepen, dus vergeet niet om van het moment te genieten en gelukkig te zijn", zegt Hockett.
Strong sluit zich daarbij aan: "We weten allemaal dat eerste indrukken ertoe doen. Lach als je nieuwe mensen ontmoet, schud ze de hand. Stel jezelf voor aan iedereen, laat merken dat je blij bent om hier te zijn. Je collega's zullen onthouden hoe jij je vandaag hebt gedragen."
7. Kleed je als de professional die je bent
"Dit is geen goed moment om te laten zien hoe relaxed je bent door rond te lopen met je koffiemok en moppen te tappen", aldus Taylor.
Als je twijfelt, neem dan het zekere voor het onzekere: kleed en gedraag je zoals tijdens de sollicitatieprocedure.
Volgens Hockett is het goed om vooraf onderzoek te doen naar de dresscode, zodat je qua kleding in elk geval niet de vreemde eend in de bijt bent op je eerste dag. "Dit is belangrijk omdat onze kleding soms de verkeerde boodschap kan geven", zegt ze.
Als je niet zeker weet wat de dresscode is, bel dan vooraf even met de HR-afdeling.
8. Wees niet verlegen
Wees proactief in het benaderen van anderen om jezelf voor te stellen. Zorg er in ieder geval voor dat je niet de hele dag in je eentje zit.
9. Doe niet te hard je best
Door de behoefte om indruk te maken, kun je ook rare dingen doen. Onthoud dat je al bent aangenomen, zegt Taylor. Je hoeft geen rare fratsen uit te halen om indruk te maken op je nieuwe collega's.
Het is misschien je ideaalbeeld dat collega's je meteen briljant en aardig vinden, maar verspil er niet te veel energie aan. De waardering van collega's en bazen komt als het goed is vanzelf als je jezelf bent en het bedrijf beter leert kennen.
10. Sla geen lunchuitnodiging af
Hockett: "Als je uitgenodigd wordt om te lunchen met je nieuwe baas en collega's, ga daar dan op in. Het is belangrijk om te laten zien dat je klaar bent om je nieuwe team te leren kennen. Bewaar je broodtrommeltje dus voor een andere dag."
11. Luister en observeer
Het beste wat je tijdens je eerste dagen kunt doen is "luisteren, luisteren en luisteren", aldus Strong. "Dit is niet het moment om een sterke mening te hebben. Wees vriendelijk, ontmoet mensen, lach en luister."
Dit is een uitgelezen moment om te leren wat de doelen van je baas en je collega's zijn. Het is je kans om een helikopterview te krijgen van de organisatie, en te leren waar prioriteiten liggen.
"Maak veel aantekeningen", stelt Taylor voor.
12. Heb oog voor hoe beslissingen worden gemaakt
Tijdens het luisteren en observeren moet je ook vooral letten op hoe het beslissingsproces werkt, zegt Parnell.
"Ongeacht de grootte van de organisatie, in elke bedrijfscultuur bestaat hier een norm voor: ad hoc, waarbij beslissingen vaak worden gemaakt nadat iets is gebeurd, of ex ante, waarbij ze worden gemaakt vóór er iets gebeurt. Het is cruciaal om dit door te krijgen en erin mee te draaien."
"Als jij iemand bent die strakke structuur en steun nodig hebt, moet je in een ad-hocomgeving je eigen verzekeringen inbouwen. Andersom, als je vrijheid nodig hebt om je eigen beslissingen te maken, dan zul je je moeten aanpassen in een ex-anteomgeving."
13. Leer van je directe collega's
Een van de beste manieren om inzicht te krijgen in hoe de organisatie werkt, is door input te vragen van je directe collega's.
Als je vanaf dag 1 laat merken dat je vriendelijk en benaderbaar bent, bouw je meteen een vertrouwensband op met de mensen in dezelfde laag van het bedrijf.
14. Wees energiek
Taylor wijst erop dat je tijdens je eerste dagen extra goed in de gaten wordt gehouden. Je houding en werkethos zijn in deze dagen meer zichtbaar dan wanneer dan ook.
Iedereen wil het liefst met enthousiaste, optimistische mensen werken. Laat ze weten dat dit precies is wat ze van jou kunnen verwachten.
15. Ontdek alle werkregels, geschreven en ongeschreven
Op je eerste dag zul je van je werkgever te horen of lezen krijgen hoe jouw taken en verantwoordelijk precies worden omschreven. Dit zijn normaal gesproken de dingen die je moet doen om succesvol te worden in je nieuwe baan.
"Maar er is meestal een gat tussen wat je zou moeten doen en wat er daadwerkelijk gebeurt", zegt Parnell. "Dit is belangrijk omdat je natuurlijk niet je kerntaken moet verwaarlozen, maar ook moet letten op zaken die impliciet ook van je verwacht worden. Je kunt hier het best zo vroeg mogelijk achter komen."
16. Schakel de meldingen van je smartphone uit
Je moet je honderd procent kunnen concentreren, zeker op je eerste dag.
17. Toon interesse
Je gaat je op je eerste werkdag waarschijnlijk aan veel nieuwe mensen voorstellen. Terwijl zij proberen een eerste indruk van jou te krijgen, is het goed om tegelijkertijd de moeite te nemen om hen te leren kennen.
Het is niet alleen vleiend naar de ander toe, maar helpt je ook je werk beter te doen, zegt Taylor.
18. Let op je lichaamstaal
Je lichaamstaal maakt een groot deel uit van jouw communicatie op de werkvloer. Probeer te analyseren welke boodschappen jij verstuurt met je lichaamstaal zodat je beter kunt begrijpen hoe anderen jou zien. Hierop kun je dan eventueel de nodige aanpassingen doen.
19. Wees jezelf
"Bedenk manieren om ontspannen te zijn en jezelf te laten zien zoals je bent", zegt Taylor. "Het is stressvol om iemand anders te zijn dan jezelf, dus waarom zou je? Je wilt consistent zijn in wie je bent op dag 1 en op dag 31. Als je zenuwachtig bent, doe dan alsof je mensen ontmoet op een zakelijke borrel of in je eigen huis, en dat dit allemaal vrienden zijn die elkaar beter willen leren kennen. Dat is ook niet zo onwaar: je gaat nauw met deze mensen samenwerken en ze beter leren kennen, dus waarom begin je niet meteen op je eerste dag?"
Nog iets om te beseffen is dat hoewel je eerste dag heel belangrijk is, je niet boos op jezelf moet worden als het niet perfect gaat.
Taylor: "Natuurlijk moet je je voorbereiden en je best doen, maar als je te hard je best doet, blaas je jezelf misschien op. Onthoud dat er morgen weer een dag is."
20. Oordeel niet te snel over andere mensen of zaken
Besluit niet meteen dat je je buurman niet mag omdat hij niet meteen gedag zei toen je binnen kwam lopen. Maak jezelf niet wijs dat deze baan een grote vergissing is geweest omdat je niet meteen verliefd wordt op de bedrijfscultuur.
Eerste indrukken zijn vaak redelijk accuraat en blijven een tijd hangen, maar je moet alles en iedereen wel een eerlijke kans geven. Probeer een positieve instelling te houden.
21. Wees beschikbaar
"Dit klinkt misschien als een open deur, maar op je eerste dag word je waarschijnlijk allerlei kanten op getrokken", zegt Taylor.
Zorg ervoor dat je in ieder geval beschikbaar bent voor je directe leidinggevende. "Dit is een belangrijke eerste indruk die je niet wilt verpesten", aldus Taylor. "Bedrijven zijn niet altijd zo georganiseerd als ze zouden willen op het gebied van het inwerken van nieuwe medewerkers. Je kunt gemakkelijk afgeleid raken op je eerste dag waardoor je niet genoeg beschikbaar bent voor degene voor wie je werkt."
Check daarom op je eerste dag regelmatig bij je leidinggevende of je nodig bent.
22. Laat merken dat je dankbaar bent
Bedank iedereen die jouw eerste dag een stukje makkelijker heeft gemaakt. Bedank je nieuwe baas nogmaals voor de kans om zijn of haar team te versterken.
Je hoeft niet te overdrijven, maar laat merken dat je alles op prijs stelt als de gelegenheid zich voordoet.
23. Onderzoek de ongeschreven kantoorregels
In een eerder artikel op Business Insider is al beschreven dat je wat tijd moet nemen om de geschreven en ongeschreven regels van de werkvloer moet leren kennen.
Vogel bijvoorbeeld uit wie de vaat doet, of welke kasten en planken je kunt gebruiken.
24. Sla geen trainingen over
Er wordt misschien van je verwacht dat je op je eerste dag meteen een paar trainingssessies of een oriëntatiepresentatie bijwoont. Wat je ook doet, zorg dat je daarbij bent.
Als je veel te doen hebt, stel dan een herinneringsalarm in of plak een post-it op je scherm. Je wil niet onbetrouwbaar of onverantwoordelijk overkomen op je allereerste dag.
Bovendien helpen deze sessies je om snel bij te spijkeren, dus als je ze mist loop je misschien meteen achter de feiten aan.
25. Begin een vriendschap met ten minste één collega
"Naast het standaard contact leggen met je collega's, is het altijd goed om een of twee collega's al wat beter te leren kennen, al is het maar voor 10 minuten", zegt Taylor. "Een nieuwe baan kan stressvol zijn, en het sluiten van vriendschappen kan je op je gemak stellen en je helpen om je omgeving sneller te leren kennen."
Laat je collega's weten dat je beschikbaar bent om bij te springen als ze je nodig hebben. Met een beetje goodwill kom je een heel eind.
De positieve energie die je uitstraalt werkt besmettelijk, en het beste moment om die energie te verspreiden is meteen op je eerste dag.
26. Leer waar je alles kunt vinden
Raak zo snel mogelijk op de hoogte van waar de toiletten zijn, waar de keuken is en waar je baas zit.
Leren waar deze dingen en mensen zijn, biedt op zichzelf ook weer een kans om jezelf voor te stellen aan nieuwe collega's. Loop niet doelloos rond maar zeg hallo en vraag het ze.
Jacquelyn Smith werkte mee aan een vorige versie van dit artikel.