Managers gebruiken doorgaans het curriculum vitae om te zien of je al dan niet gekwalificeerd bent voor een baan en het sollicitatiegesprek om te zien of je bij het bedrijf past.
Dat wetende, nemen de meeste sollicitanten het hele proces uiterst serieus. Ze komen op tijd bij het gesprek, kleden zich netjes aan en reageren intelligent op vragen.
Maar blijkbaar komt er meer bij kijken dan alleen je best doen. Er zijn talloze kleine details die (onbewust) van invloed kunnen zijn op de beslissing om iemand wel of niet aan te nemen.
1. Het tijdstip van je sollicitatiegesprek
Dinsdagochtend 10.30 uur is het beste tijdstip om een sollicitatiegesprek te plannen volgens vacature- en carrièresite Glassdoor. Mensen zijn het meest productief op dinsdag en voelen zich niet opgejaagd door het moment van het gesprek. Het tijdstip biedt ruimte voor de manager om eerst nog even zijn e-mail te checken, een kop koffie te drinken en zich voor te bereiden op jouw komst.
2. Het weer
Onderzoekers van de Universiteit van Toronto kwamen erachter dat sollicitanten voor een medische opleiding slechter presteerden op een regenachtige dag dan op een zonnige dag.
Degenen die op een regenachtige dag de sollicitatie hadden, scoorden één procent lager. Dit patroon bleef hetzelfde, ongeacht of interviewers veel of weinig ervaring hadden. In totaal keken de onderzoekers naar data van bijna 3.000 sollicitanten over een periode van zes jaar.
3. Hoe vroeg je arriveert
Je zou denken dat hoe eerder je er bent, hoe beter. Maar véél te vroeg komen kan je gesprek negatief beïnvloeden.
"Natuurlijk is het goed om een paar minuutjes te vroeg te komen, maar kom niet een half uur voor je sollicitatie al binnen", zegt Lynn Taylor, schrijfster van Tame Your Terrible Office Tyrant: How to Manage Childish Boss Behavior and Thrive in Your Job.
"Hierdoor kom je al snel te angstig over of je brengt de manager in een lastig pakket. Heb je extra tijd, bereid je dan nog even voor in de auto of loop een rondje."
4. Of je concurrenten op dezelfde dag solliciteren
Mocht het zo zijn dat je weet wanneer je concurrent op gesprek mag komen, plan dan je eigen sollicitatie op een andere dag. Onderzoek laat zien dat of wel of niet aangenomen worden, wordt beïnvloed door wie er nog meer solliciteren.
"Mensen zijn geneigd om niet te veel zeer hoge of juist lage waarderingen te geven op één dag. Hierdoor ben je in het nadeel als er veel sterke sollicitanten op dezelfde dag komen", stelt een onderzoek in Psychological Science.
Dit mechanisme werkt op dagbasis. Daardoor hoef je niet bang te zijn voor mensen die een dag eerder of later op gesprek komen.
5. Of jij je sterk voelt
Heb jij niet het gevoel dat je anderen kunt beïnvloeden? Dan is het goed om twee minuten lang een power pose aan te nemen, stelt Harvard-professor Amy Cuddy. Probeer wat houdingen met je armen, ellebogen en kin omhoog.
Hierdoor kun je beter denken, ben je alerter en krijg je een hoger testosteronniveau: het hormoon zorgt ervoor dat jij je krachtig voelt. En daardoor ben je weer assertiever, kun je beter omgaan met kritiek en kom je beter over.
6. Wat je doet terwijl je in de lobby wacht
"Je wil niet dat je manager jou koffie ziet drinken, eten of telefoneren op het moment dat hij jou voor het eerst ontmoet", stelt Taylor. "Je weet nooit precies wanneer de interviewer komt opdagen, dus zorg ervoor dat je klaarstaat."
Volgens Taylor is het slim om altijd een hand vrij houdt om meteen een hand te kunnen geven. Dus niet dat je eerst onhandig je spullen op een stoel moet leggen. "Je wil georganiseerd en attent overkomen."
7. Hoe je omgaat met de receptionist
Veel werkgevers willen weten hoe je met anderen omgaat. Een veelgebruikte tactiek is om later de receptionist naar diens eerste indruk te vragen.
8. Je handdruk
Het maakt niet uit in wat voor situatie je bent, een laf handje laat zien dat je niet zelfverzekerd bent, zegt Taylor. "Dit is een belangrijk onderdeel van je eerste indruk."
Wees niet bang om het initiatief te nemen en je hand uit te steken. "Al gaan sommige mensen te ver. Je hoeft niet iemand pijn te doen om een punt te maken."
9. Of je de aangeboden koffie aanneemt
Krijg je iets anders aangeboden dan water? Sla het dan af.
De manager heeft waarschijnlijk geen zin om tien minuten bezig te zijn om voor jou een kop koffie te maken, stellen schrijvers John B. Molidor en Barbara Parus in hun boek Crazy Good Interviewing: How Acting A Little Crazy Can Get You The Job.
10. Of je een beetje narcistisch bent
Volgens onderzoek voeren narcisten doorgaans betere sollicitatiegesprekken, omdat ze geen problemen hebben met zichzelf verkopen.
11. De kleur van je kleding
CareerBuilder vroeg ruim tweeduizend managers welke kleur een sollicitant het beste kan dragen (onderscheid tussen mannen en vrouwen werd hier niet gemaakt). Zwart en blauw kwamen als winnaars uit de bus, maar kom alsjeblieft niet in oranje naar het gesprek.
12. Of je op je horloge of telefoon spiekt
Hoe onschuldig het ook lijkt, mensen hebben het door wanneer je naar je telefoon of horloge kijkt tijdens een gesprek.
Taylor: "Je telefoon op tafel leggen is respectloos. Je gaat niet op telefoontjes of berichten reageren, dus zet hem gewoon uit en doe hem in je tas. Zorg dat de manager jouw onverdeelde aandacht heeft."
13. Je antwoorden aanpassen aan de leeftijd van de manager
Iedere generatie heeft weer net even andere normen en waarden. Volgens Molidor en Parus doe je er goed aan om je bewust te zijn van de leeftijd van de manager.
"Met een beetje oefenen kun je prima inhaken op de waarden die iedere generatie belangrijk acht. Je kunt zo je antwoorden iets anders formuleren om de manager extra aan te spreken."
14. De manier waarop je oogcontact maakt tijdens een sollicitatiegesprek met verschillende mensen
Molidor en Parus: "Maak altijd oogcontact met degene die de vraag stelt en kijk vervolgens de rest telkens kort aan. Terwijl jij je verhaal afrondt, kijk je weer naar degene die de vraag stelde. Houd niet telkens dezelfde volgorde aan, maar varieer."
15. Wat je met je handen doet
Molidor en Parus schrijven:
1. Je handpalmen laten zien straalt oprechtheid uit.
2. Je handpalmen naar beneden houden is een teken van dominantie. Schud geen handen met je handpalm naar beneden.
3. Je vingertoppen tegen elkaar houden laat zelfvertrouwen zien.
4. Je handen verstoppen (in je broekzakken of onder de tafel) is een teken dat je iets te verbergen hebt.
5. Met je vingers tikken laat zien dat je ongeduldig bent.
6. Je armen over elkaar houden is een defensieve pose, het laat zien dat je ergens niet mee eens bent of of teleurgesteld.
7. Te veel je handen gebruiken is een teken van afleiding.
16. De vragen die je stelt
Misschien heb je het gesprek met glans doorstaan, maar vergeet ook zelf geen goede vragen te stellen. In haar boek 301 Smart Answers to Tough Interview Questions geeft Vicky Oliver een paar voorbeelden. Vraag wat voor type werknemers het goed doen binnen het bedrijf. Of welke kwaliteiten vinden zij belangrijk in een werknemer?
Lees meer: 9 vragen die je kunt stellen tijdens een sollicitatiegesprek om slim over te komen
17. Waar je bent opgegroeid
Heb jij je hele jeugd in Amsterdam gewoond en je gesprekspartner ook, dan heb je meer kans dat je de baan krijgt.
Het klinkt oneerlijk, maar degene die je interviewt zal het niet bewust doen. Onderzoekers noemen dit de gelijkheidsattractie-hypothese: mensen trekken simpelweg sneller toe naar types die op hen lijken.
18. Hoe competent je lijkt
Klinkt logisch, maar lees even verder. Kom je over als supercompetent voor de baan, dan kan dat soms je succes in de weg staan.
Het kan zijn dat de manager het idee heeft dat je zijn baan in gevaar brengt. Dit gaat vooral op voor bedrijven waar een sterk competitieve cultuur heerst.
Doe toch gewoon je best tijdens het sollicitatiegesprek. Mocht het bedrijf je niet aannemen omdat iemand zich aangevallen voelt, dan is het sowieso misschien niet de beste plek om te werken.
19. Je stemgeluid
Volgens onderzoek van NPR zullen bedrijven in de toekomst hun sollicitatieprocedure starten met het luisteren naar je stem.
Een algoritme laat zien of je stem betrokken, kalm en vertrouwelijk genoeg overkomt. Iets wat vooral belangrijk is in beroepen in de vrijetijdsindustrie of de detailhandel.
20. Je accent
Onderzoek laat zien dat sommige werkgevers kandidaten voor leidinggevende functies discrimineren als ze een buitenlands accent hebben. Sommige onderzoekers hameren erop dat er meer aandacht moet komen voor dit vooroordeel in trainingen, zodat managers bewust zijn van deze denkfout.
21. Je gewicht
Recente experimenten suggereren dat we minder snel iemand aannemen als de kandidaat overgewicht heeft. We denken namelijk onbewust dat dikke mensen minder competent zijn.
In het onderzoek werden mannen en vrouwen gevraagd de bekwaamheid van mensen op foto's te beoordelen. De groep kreeg digitale cv's te zien met foto's van mensen met normaal gewicht en digitaal aangepaste foto's van dezelfde mensen maar dan met overgewicht. De eerste reeks kreeg duidelijk hogere cijfers.
22. Je lichaamstaal
Experts zeggen dat mensen elkaars houding en bewegingen imiteren. Het lijkt een beetje alsof er twee mensen 'dansen'. Doe je dit niet automatisch, dan lijkt het alsof je niet geïnteresseerd bent in wat de ander te zeggen heeft of dat je zelf liegt.
Je hoeft natuurlijk niet te overdrijven (zoals aan je neus plukken als de ander dat doet), maar je kunt wel de ander subtiel kopiëren.
23. Hoe bezweet je bent
Een klam handje geven is de nachtmerrie van iedere sollicitant. En dat is niet zonder reden: zweten suggereert dat je zenuwachtig bent. Irritant als je juist zelfverzekerd en cool over wil komen.
Moet je even wachten op het gesprek, vraag dan een koud glas water om je lichaamstemperatuur te verlagen en het zweten tegen te gaan.