Van alle zelfstandigen zonder personeel, zegt 41 procent geen enkele voorziening te hebben getroffen voor arbeidsongeschiktheid. Verzekeringen zijn voor hen te duur en ze hebben ook geen spaargeld achter de hand voor het geval ze hun werk niet meer kunnen uitvoeren.

Dat melden het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en TNO op basis van onderzoek onder ruim 5000 zzp’ers.

Vooral bij zzp’ers met lage inkomens is het aandeel ondernemers zonder noodplan groot. Bij de groep met de laagste inkomens gaf 65 procent aan geen enkele maatregel te hebben genomen om zich in te dekken tegen arbeidsongeschiktheid. Bij de hoogste inkomens was dit een kwart.

Zzp’ers zijn, anders dan werknemers, niet verplicht een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Uit de meest recente cijfers van het CBS blijkt dat net geen 1 op de 5 zelfstandigen zo’n verzekering heeft.

Een grotere groep, namelijk een derde van de ondernemers, zegt spaargeld of beleggingen achter de hand te houden. Daarnaast denkt een tiende van de zzp’ers bij arbeidsongeschiktheid terug te kunnen vallen op de waarde van hun woning. Minder vaak genoemde noodvoorzieningen zijn de waarde van het eigen bedrijf of een broodfonds, een groep ondernemers die onderling afspreken elkaar te steunen bij ziekte.

Dat een aanzienlijk deel van de zzp'ers niets heeft om op terug te vallen bij arbeidsongeschiktheid, baart zowel de overheid als vakbonden zorgen. In het akkoord over een nieuw pensioenstelsel is daarom afgesproken dat het ook voor zelfstandige ondernemers verplicht wordt zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

Werkgevers, vakbonden en zelfstandigenorganisaties mogen daarover de komende twaalf maanden met een voorstel komen. Belangrijke vraag is hoe de verzekeringsplicht voor zzp’ers samen kan gaan met een betaalbare premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Vakbond VCP zegt in een reactie: "Het is goed dat er eindelijk een verplichting komt. Met een verplichting kunnen vanwege schaalgrootte en collectiviteit, de kosten voor een dergelijke verzekering betaalbaar worden voor alle inkomenscategorieën."

Het ongelijke speelveld tussen zzp’ers en werknemers is volgens de bond "onwenselijk" en zorgt voor concurrentie tussen deze groepen. Door een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering wordt het ongelijke speelveld verkleind, maar ook fiscale aftrekmogelijkheden van zzp’ers en het niet verplicht opbouwen van pensioen dragen bij aan ongelijkheid.

Lees meer over arbeidsongeschiktheid bij zzp'ers: