Als het op kinderen aankomt, zijn er een paar zekerheden: ze huilen, ze poepen en doen dat nog een keer en nog een keer.
Daarmee omgaan is het makkelijke gedeelte. De rest is een mijnenveld.
Het maakt niet uit hoeveel boeken je leest, hoeveel YouTube-video’s je kijkt, welke cursussen je volgt en wat voor je tips je krijgt van andere ouders, een kind opvoeden blijft een enorme taak waar je nauwelijks op voorbereid bent. Je weet alleen wat erbij komt kijken als je het mee hebt gemaakt.
En toch… ondanks alle slapeloze nachten is een kind krijgen iets magisch. Er zijn alleen een paar dingen die ik had willen weten voordat ik vader van een zoon werd.
Je staat er alleen voor
De baby is geboren. Familie komt je bezoeken in het ziekenhuis, vrienden sturen sms'jes en op sociale media krijg je de ene na de andere felicitatie. Dan na 48 uur, als je ontslagen wordt uit het ziekenhuis, ben je aan het uitzoeken hoe je in godsnaam een maxicosi installeert in je auto.
Het maakt niet uit hoeveel baby's je ooit in handen hebt gehad, bij jouw eerste kind moet je alles zelf voor het eerst uitvinden.
We wilden borstvoeding geven, maar dat lukte mijn vrouw maar niet. Onze zoon wilde niet eten. We hebben niet gewacht op de standaard controle in de eerste week, op dag drie zaten we bij de kinderarts te wachten op mogelijk slecht nieuws. Dat is doodeng. Jij en je partner moeten elkaar door dik en dun steunen, want als je dit niet samen doet, word je helemaal gek.
Ze houden er heel erg van om te slapen in jouw bed
Mijn vrouw en ik sliepen in dezelfde kamer als onze pasgeboren zoon gedurende zijn eerste levensjaar. Dat was lang niet altijd ideaal, maar als hij moest huilen was het makkelijk om hem snel te pakken en bij ons in bed te leggen.
Toen hij eenmaal een peuter was en geen ledikant meer had, klom hij zelf uit bed en kroop tussen ons in. Soms had-ie niet eens door dat wij er ook lagen. Maar ik wel, want in zijn slaap kon hij behoorlijk tekeergaan met zijn benen - wat misschien verklaart waarom ik zo'n pijn heb in mijn onderrug.
Het is heel moeilijk om gewoontes te veranderen
Zodra je je kind iets laat doen, wordt het een patroon. Sommige ouders willen misschien niet dat hun kind bij hen in bed slaapt, zoals wij dat hebben gedaan. En ja, dat ging af en toe ten koste van de tijd die ik met mijn vrouw alleen doorbracht. Maar het enige dat mijn zoon wilde, was zich comfortabel voelen.
Door het bed te delen bouwden we een band op met onze zoon. Maar tot op de dag van vandaag valt hij nog steeds graag elke avond in slaap tussen ons in, waarna ik 'm oppak en in zijn eigen bed leg. Het is niet per se een slechte gewoonte, maar mijn vrouw en ik kijken uit naar een groter, kingsize matras.
Hoe koud het ook is, ze hebben het nooit koud
Mijn vrouw en ik volgden voor de geboorte een cursus in het ziekenhuis. Daar leerden we een gouden regel: zorg dat de baby altijd een laag kleding meer draagt dan jij. Maar toen onze zoon iets ouder was, zagen we dat hij het vaak warm had.
Op zijn derde verjaardag namen we hem mee naar de winkel om zijn eerste fiets te kopen. Het was koud. Koud genoeg om een dikke winterjas te dragen. En dat deden wij ook, maar hij wilde per se een T-shirt en trui aan. Dat was volgens hem genoeg - en dat was zo.
Misschien kwam het omdat hij zo opgewonden was over het cadeau, maar mijn zoon had het niet koud. Sindsdien laten we hem beslissen welke jas hij aan wil, tenzij het echt extreem weer is.
Ze eten als ze honger hebben
"Nog één hapje!" Hoe vaak heb ik dat niet gehoord toen ik zelf klein was. Ouders denken altijd dat ze het beter weten dan hun kinderen. Maar kinderen laten het echt wel weten als ze honger hebben. Of ze nou huilen, gebaren maken, zelf iets uit de koelkast pakken of woorden gebruiken. Het enige dat je hoeft te doen is luisteren.
Spullen delen is niet leuk
In tegenstelling tot andere ouders dwingen mijn vrouw en ik onze zoon niet om dingen te delen. Als hij speelgoed mee wil nemen naar de speelplaats, leggen we hem uit dat andere kinderen misschien zullen vragen of ze er ook even mee mogen spelen. Het is wat ons betreft prima als hij dan nee zegt. Als je dat te lastig vindt, laat het speelgoed dan thuis.
Leren plassen op het potje komt vanzelf wel
Een moeder in onze wijk heeft een zoon die ongeveer een jaar jonger is dan die van ons. Elke keer als we haar zagen, vroeg ze of onze zoon al op een potje plaste. Ze was in shock toen we zeiden dat we daar nog niet mee oefenden.
Volgens mij weet een kind zelf wel wanneer-ie er klaar voor is. Die van ons zei het gewoon: als ik vier word, ga ik ondergoed dragen en plas ik op een potje. Tot die tijd moedigden mijn vrouw en ik hem aan om het te proberen, maar we dwongen hem nooit om op een potje te zitten.
En inderdaad, twee dagen na zijn vierde verjaardag trok onze zoon een setje superheldenondergoed uit de kast en besloot om voortaan op een potje te plassen. Tuurlijk, het ging niet altijd goed, maar veel minder vaak dan je misschien denkt.
Je geeft constant geld uit
Mijn zus heeft twee oudere kinderen, dus we konden veel spullen van haar overnemen. Als we zelf dingen moesten kopen, gingen we altijd voor kwaliteit - en gaven zo dus alsnog bakken met geld uit. Kinderen groeien zo snel. En mijn zoon is ook nog eens heel actief. Hij springt, kruipt, hangt en slingert erop los - en maakt zo zijn kleding stuk.
Doordat we hadden geïnvesteerd in kwalitatief goede spullen, zoals een kinderstoel en kinderwagen van bekende merken met een goede reputatie, konden we die dingen doorverkopen voor een behoorlijk bedrag. En dat gaven we vervolgens uit aan nieuwe broeken en truien.
Kies een goede oppas
Dit klinkt als een open deur, maar als je met je partner eindelijk een avondje weg bent, wil je dat er thuis iemand oppast die je vertrouwt. We hebben een betrouwbare babysitter die ons is aangeraden door bekenden. Ze kan onze zoon te eten geven, in bed stoppen en een boekje voorlezen.
Vaak stoppen we hem zelf al in bed voordat we de deur uitgaan. Als hij dan huilt en aan je been hangt, dan is het fijn om te weten dat er iemand komt oppassen op wie je kunt rekenen.
Je geduld wordt op de proef gesteld
Bijna mijn gehele familie heeft een kort lontje en ik heb een zoon met een eigen willetje. We botsen dan ook regelmatig. Mijn vrouw daarentegen heeft engelengeduld. En ze kiest vaak de weg van de minste weerstand.
Ik heb veel van haar geleerd. Zonder haar zou ik nu niet de vader zijn die ik vandaag de dag ben. Maar soms is het niet genoeg om rustig te blijven. Bepaald gedrag is gewoon onacceptabel: op de muren tekenen, met speelgoed gooien, etc. Ik wil altijd dat-ie daar direct mee ophoudt, maar ik realiseer me ook dat het voor een kind volstrekt normaal gedrag is. We proberen zo geduldig mogelijk te blijven.
Kinderen hebben nu eenmaal hun favorieten
Mijn zoon geeft de voorkeur aan mijn vrouw. Zij was nog bezig met haar opleiding tijdens de zwangerschap en beviel tijdens de vakantieperiode. Uitstekende timing dus!
Een week na de bevalling zat ze weer in de collegebanken om avondlessen te volgen en vier maanden later studeerde ze af. Ik kwam thuis van kantoor en zij ging naar de universiteit. Mijn zoon begon meteen te huilen als zij weg was. Hij was niet hongerig en had ook geen vieze luier. Hij wilde gewoon dat zijn moeder er was.
Ik heb van alles geprobeerd om hem gerust te stellen, maar niets hielp. Ook nu heeft hij nog steeds liever zijn moeder dan zijn vader. Mijn ego is gebutst, maar ik kan hem niks kwalijk nemen.
Nu werkt mijn vrouw drie avonden in de week. Als ze weg is, probeer ik iets bijzonders te doen met mijn zoon om een band met hem op te bouwen.
Veiligheid is belangrijker dan plezier
Op een sport gaan is erg goed voor een kind. Ze leren om hun best te doen, met verlies om te gaan en hoe ze zich sociaal staande houden - en misschien vinden ze het nog leuk ook. Bijvoorbeeld voetbal is ook nog eens een veilige sport, maar leren om tegen een bal te schoppen is in mijn ogen niet zo belangrijk als leren zwemmen. Dat is iets waar je je hele leven iets aan hebt. En als je later groot bent, kun je een bommetje doen in het zwembad.
Je 'personal space' houdt op te bestaan
Niet alleen je bed is niet meer alleen van jou, ook in de rest van het huis laat je kind sporen achter. Er is geen ontkomen aan; overal ligt speelgoed. Als ik op blote voeten door het huis loop, ben ik bang dat ik op een LEGO-blokje stap. De keukentafel is een zee van LEGO en hij stalt zijn bouwsels uit op de salontafel. Ik durf bijna niet te stofzuigen! Wie weet wat er in de slang verdwijnt. Misschien wel iets dat hij heel erg gaat missen.
Op een dag leert mijn zoon vast om zijn spullen op te ruimen, maar tot die tijd doe ik schoenen aan in huis.
'Nee' zeggen werkt niet
Kinderen horen voortdurend 'nee'. Soms zelfs zo vaak dat ze er verlegen en timide van worden. Mijn ouders zeiden het de hele tijd tegen mij en ik wil niet worden zoals zij.
Elke keer als mijn zoon vraagt of hij iets mag doen, probeer ik nee te zeggen door ja te zeggen. Dit om te vermijden dat hij alleen maar hoort wat niet mag.
Een voorbeeld. Als mijn zoon vraag: 'Pap, kunnen we nu een ijsje halen?', dan antwoord ik niet met 'Nee'. In plaats daarvan zeg ik: 'Ja, dat is goed. Direct na het avondeten.' Het kost behoorlijk wat moeite om het zo te doen, maar het is het waard.